Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Początkipsychologiinaukowejnaziemiachpolskich…
ogólną,typów,porównawczą,indywidualną,zbiorową,społeczną,mowy,sztuki,
duszpasterską,religiiorazwychowawczą.Umieszczonotakżeschematpodziału
psychologiiwgKazimierzaTwardowskiego:
Fot.1.Podziałpsychologiiwgstanuwiedzyz1897rokuautorstwaK.Twardowskiego
Źródło:K.Twardowski,Psychologia,[w:]EncyklopedyaWychowawcza,
podred.R.Plenkiewicza,t.9,z.1,Warszawa1923,s.8
Przechodzącdozadańpsychologiiujętojejakofaktyobecnewkażdejna-
uceempirycznejizadania,czylipróbyichwyjaśnienia.Kluczowenazwyuczuć
iprocesówdeterminującychżycieczłowieka:czuć,myśleć,uważać,wiedzieć,za-
stanawiaćsię,rozumieć,przekonanie,wątpić,roztropność,wahaćsię,pamiętać,za-
pominać,pogląd,przypuszczenie,dowcip,chwiejność,smutek,złościćsię,humor,
namiętność,niepokoićsię,gniew,tęsknić,sympatya,spodziewaćsię,pragnąć,wstręt,
wartość,zachcianka,niechęć,skupienie,radość,rozterka,strach,świadomość,posta-
nawiać,roztargnienieiwieleinnych23.Dozadańpsychologanależywięcanaliza,
zdiagnozowanie,opracowanieisformułowaniezasadorazprawrządzącychludz-
kimiuczuciamiiemocjami.Natomiastmetodologiatejnaukiokreślonazostała
jakodrogaisposoby,jakimipsychologiausiłujewyjaśnićprzedmiotjejzaintere-
sowań.Jakpodajeautor:uJedynemźródłem,zktóregoczerpiemywprostibezpo-
średnioznajomośćfaktówpsychicznych,jestt.zw.introspekcya,doświadczenie
wewnętrzne,świadomość.Wszystkietewyrazyoznaczająsposóbpoznawania
różnyodsposobupoznawaniaświatazmysłowego,fizycznego,materyalnego.Ten
światfizycznybowiempoznajemywprostibezpośrednioprzypomocyzmysłów,
więcwzroku,słuchu,smaku,powonienia,dotyku,zmysłutemperatury,zmysłu
mięśniowego”24.Innymsposobemjestteżeksperyment,którypozwalawywołać
anastępniealfabetemBraille’a.Opanowaładotykoweodczytywaniemowyzusttj.od-
czuwanieukładuwargpoichruchachiwibracjizapomocąopuszekpalców.Opisana
metodanazywasięTADOMAistosujesiędodzisiaj.
23Tamże,s.9.
24Tamże,s.16.