Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
nienasyconachciwośćczłowiekacałkowiciestłumiłajegobojaźń
Bogaipoczuciewstydu,anawetuważam,żebierzesiętozzaniedbań
duchownychiświeckichprzywódcówpaństwa2.
29
JeśliSaraviadelaCallewykazujejakąśsłabość,tojestniąjedynienad-
miarmiłosierdziadlaprzywódców
.Trafnieprzypisujeoszustwopopeł-
nianewzwiązkuzdepozytemnieprawidłowymludzkiejułomnościczy
chciwości,leczprzywódcówobarczajedynieodpowiedzialnościązaDza-
niedbanie”,polegającenaniezdolnościdopołożeniakresunadużyciom.
Wydarzeniahistorycznepokazują,żerządy
,niezależnieodbezsprzecznego
zaniedbaniaprzywieluokazjach,jawnieiwyraźniewykorzystywaływiel-
kiezyskiDbiznesu”bankowego.Zobaczymyponadto,żewinnychprzy-
padkachwładzenietylkoprzyznawałybankieromwzamianzakonkretne
przysługiprzywilejeumożliwiająceimbezkarneprowadzeniedziałalności,
alenawetpowoływałybankipaństwowewcelubezpośredniegoczerpania
zyskówzichdziałalności.
Choćdziałalnośćbankowarozwinęłasiędawnotemu,wpraktycejed-
nocześniezpojawieniemsiępieniądza,uzaraniahandluiwrazzpierw-
szymiprzejawamipodziałupracy3,naruszanieprzezbankierówiwładze
2LuisSaraviadelaCalle,Instruccióndemercaderes,PedrodeCastro,Medinadel
Campo1544;ColeccióndeJoyasBibliográficas,Madrid1949,rozdz.8,s.179.
3ArcheologLenorMantodkryłwśródruinBabilonuglinianątabliczkęzinskryp-
cją,którapotwierdzaistnieniehandlupomiędzymiastamiorazwykorzystaniehan-
dlowychifinansowychśrodkówpłatniczych.Mówisięwniej,żeArdu-Nama(trasant
zUr)polecaMardukowi-Bal-at-Iribowi(trasatowizOrkoe)wjegoimieniuwypłacić
Bel-Abal-Iddinowiwustalonymokresiekwotę4mini15szeklisrebra.Dokumentjest
datowanyna14dzieńmiesiącaarakhsamnawdrugimrokupanowaniakrólaNaboni-
da.BadaczHilprechtodkryłnatomiastwruinachNippuraż730zapisanychtabliczek
zwypalonejgliny
.Uznano,żenależałydoarchiwówistniejącegowtymmieściew400r.
p.n.e.bankuNurashuiSynowie(zob.hasłoDOrigenydesenvolvimientohistóricodelos
bancos”wEnciclopediauniversalilustradaeuropeo-americana,EditorialEspasa-Calpe,
Madrid1979,t.7,s.477).JoaquinTrigozkolei,podającpowyższeinformacje,wskazu-
jerównież,żeokoło3300r.p.n.e.świątyniawUrukuużytkowałagrunty
,któredoniej
należały
,przyjmowałaofiaryidepozytyorazudzielałarolnikomikupcompożyczek
winwentarzużywymiziarnie,stającsiępierwszymbankiemwdziejach.WBritish
MuseumznajdująsięrównieżtabliczkiodnotowująceoperacjefinansowebankuSyno-
wieEgibiego.Sekwencjatychtabliczekwykazuje,żeodczasówasyryjskichprzezponad
180latinstytucjatabyłakontrolowanaprzezprawdziwądynastięfinansową.Kodeks
Hammurabiegoułatwiałprzenoszeniewłasnościiściśleregulowałzwiązanezniąpra-
waorazdziałalnośćhandlową,ograniczającstopyprocentowe,anawetustanawiając
pożyczkipubliczneoprocentowanewwysokości12,5%.Przepisyobejmowałyrównież
umowyspółekorazprowadzenierachunkówzdziałalności.Obankowościiopera-
cjachfinansowychwspominarównieżindyjskaksięgaManusmryti.Krótkomówiąc,
zabytkipiśmiennictwadowodzą,żeoperacjefinansoweprzeprowadzanojużwlatach
2300–2100p.n.e.,choćupowszechnieniesięDbankowości”rozpoczęłosiępomiędzy
rokiem730a540p.n.e.,kiedydynastieasyryjskieinowobabilońskiezapewniłybez-
pieczeństwohandlu,którydałpoczątekwyspecjalizowanymbankom.Działalność
