Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niegoprzynajmniejtodziałaniemasens,nawetjeśli,gdypatrzymy
naniezboku,widać,żezabójcakierowałsięurojeniami.Reaktywne
zabójstwatrudniejwyjaśnić,boprzyczyna,któreuruchomiłabieg
zdarzeń,bywanieproporcjonalniemaławświetleostatecznego
rezultatu,asamaśmierćjestczęstoprzypadkowa.Cowięcej,zabójca
najczęściejżałujeswojegoczynu,zwykleteżzostajezłapanyiukarany,
takjaksiętostałowprzypadkuzabójcyBaileyaGwynne’a.
PsychologowieewolucyjniMargoWilsoniMartinDalytwierdzą,
żewiększośćzabójstwkończącychtakietrywialnesprzeczkitowłaśnie
efektwalkiostatus.Jaktwierdzą,takiezachowanie,araczejtaki
popędmógłmiećadaptacyjnysenswświecie,wktórymalkoholbył
trudniejdostępnyiniebyłopodrękąbronipalnej,dziśnatomiast
przestałbyćjużprzystosowawczy,bozbytłatwoczynizagresora
mordercę19,amordercysąeliminowani.KryminolodzyKennethPolk
iFionaBrookmanzwracajązkoleiuwagę,że(współcześnie)walki
ostatussąszczególnieczęstewklasachniższych,wśródmężczyzn,
którzynawetwtejgrupiespołecznejzajmująniższepozycjeinie
dysponujążadnymizasobami,cooznacza,że„honor”stajesiędlanich
jeszczeważniejszy.PodobnewnioskiwynikajązanalizDaly’ego
iWilson—reaktywnaagresjawystępujeczęściejwpopulacjach
charakteryzującychsięsilnyminierównościami20.Innibadacze
wskazująteżnaistnienie„kulturhonoru”,którezewzględów
historycznychprzykładajądospecyficzniepojmowanegohonoru
szczególnąwagę.Częstoprzywoływanymprzykłademwtym
kontekściejestamerykańskiePołudnie21.Nieulegawątpliwości,
żeczęstośćagresjireaktywnejzależyodwieluczynnikówkulturowych
iekonomicznych,zarazemwjejprzypadkubezdyskusyjnietracąobie
stronykonfliktu—isprawca,iofiara—cowskazywałoby,
żetoklasycznyprzykładsytuacji,wktórej„cośposzłonietak”,
sprawywymknęłysięspodkontroli.Powszechnośćtakich
„reaktywnych”walkpowinnanasuczulaćnawagętakichczynników
jakhonoriszacunek,nawetjeśliichśmiertelneskutkinie
sązamierzone.
Różnicemiędzyagresjąreaktywnąaproaktywnąnieograniczająsię
wyłączniedoprzyczyniczęstościwystępowania.Sąoneteżodmiennie
postrzeganezarównoprzezopiniępubliczną,jakprzezprawodawców.
Ponieważagresjaproaktywnawiążesięzeświadomymwyboremtakiej
właśnieformydziałania,ludziemająskłonność,byoceniać
