Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Napodstawieobserwacjiwspółczesnychłowców-zbieraczyoraz
świadectwarcheologicznychwiemy,żejużsetkitysięcylattemu
ludziedzielilisiężywnością(ipracą)orazopiekowalisiębliźnimi
potrzebującymipomocy.Takwięcjużnasiplejstoceńscyprzodkowie
bylipodwielomawzględaminiemniejniżmyprzyjaźniipokojowo
orazkooperacyjnienastawieni.Napodstawietychsamychźródeł
izrówniedużąpewnościąmożemyjednakteżstwierdzić,żeregularnie
organizowalinapaścinasąsiedniespołeczności,anormąwichświecie
byłyskrajnypatriarchalizm,seksualnadominacja,torturyoraz
egzekucje,którymtowarzyszyłookrucieństwonieustępująceniczym
praktykomkojarzonymprzeznasznazistowskimiikomunistycznymi
zbrodniami.Dzisiajteżnapewnoniejesttak,byokrucieństwo
iprzemocograniczałysiętylkodokilkuwybranychgrup.Zwielu
różnychpowodówniektórespołeczeństwamajązasobądekady
pokojowegowspółżycia,innezaśrówniedługiedziesięciolecia
nieustającychwalkiprzemocy,alenieświadczytownajmniejszym
stopniu,żemożemymówićojakichśwrodzonychróżnicach
psychologicznych,któredecydowałybyozachowaniuprzedstawicieli
różnychkulturiepok.Skłonnośćdocnotyiwystępku,przemocy
iłagodnościjestwspólnawszystkimludziom.
Tęsprzecznośćmożnazaobserwowaćjużumałychdzieci.Jeszcze
nimnaucząsięmówić,potrafiąsięuśmiechaćiokazywaćżyczliwość,
anawet(copokazująeksperymenty)starająsiępomócdorosłym,gdy
cipotrzebująwsparcia,cosamowsobiestanowioczywistą
demonstracjęnaszejwrodzonejzdolnościiskłonnościdookazywania
innymzaufaniaipomaganiaim.Winnychmomentachjednaktesame
dzieciakipotrafiązapomocąwrzaskuiwściekłości
samolubnieegzekwowaćodotoczeniato,czegoichegocentryzmkaże
imsiędomagać.
Taparadoksalnakombinacjabezinteresownościiegoizmu
wyjaśnianabywanadwasposoby,przyczymobatetypywyjaśnień
zakładają,żenaszezachowaniaspołecznewznacznymstopniu
determinowanesąprzezbiologię,iobateżprzyjmują,żetylkojedna
ztychcechjestwytworemewolucjibiologicznej.Różnicapolega
natym,iżzwolennicyjednejszkołyzafundamentalnyskładnik
ludzkiejosobowościuznająnasząłagodność,wyznawcydrugiejzaś
—agresję.Takwięczgodniezpierwsząztychkoncepcjitolerancja
iżyczliwośćmiałybybyćwrodzonymskładnikiemnaturyludzkiej.
