Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ipiosenkarz,wroku1958trafnieopisałtennaszintrygującydualizm.
DoświadczeniaIIwojnyświatowejsprawiły,żedobrzepoznałciemną
stronęnaturyludzkiej.„Trudnosobiewyobrazić—pisałCoward
—jakprzywrodzonejgłupocie,okrucieństwieiskłonnościdoulegania
przesądomrasaludzkazdołałaprzetrwaćtakdługo.Wszak
niewiarygodneokrucieństwo,polowanianaczarownice,tortury,
nietolerancja,nieracjonalnośćwreszcietowarzyszyłynam
odstuleci”1.Ajednakjakośprzezwiększośćczasupotrafimyrobić
naprawdęwspaniałerzeczy,któresądokładnymprzeciwieństwem
„głupoty,okrucieństwaiskłonnościdouleganiaprzesądom”,choćby
ztegopowodu,żezależągłównieodnaszegorozsądku,życzliwości
izdolnościdowspółpracy.Tewłaśniecechy—wpołączeniuznaszą
inteligencją—stojązajakżeprzecieżlicznymicudamitechnologii
ikultury,którewyróżniająnaszgatunek.OtymoczywiścieCowardteż
pisał:
Potrafimywyjąćsercezludzkiejpiersi,martweserce,ipokilku
drobnychmanipulacjachuruchomićjeznów,takżedziałaniemaljak
nowe.Podbijamyniebo.WokółZiemilatająsputniki,amypotrafimy
sterowaćichlotem[...]idotegowLondyniewczorajwieczorembyła
premieraMyFairLady.
Operacjenaotwartymsercu,podróżekosmiczneimusic-halle
—towszystkozależyodzmian,którebardzozdziwiłybynaszych
odległychprzodków.Zewolucyjnegopunktuwidzeniaważniejszejest
możejednaknawetto,żewarunkiemtychwszystkichosiągnięćjest
wyjątkowazdolnośćdowspólnegodziałania,wktórejzawierasię
tolerancja,zaufanieizrozumienie.Właśnietecechy—aprzynajmniej
niektóreznich—sprawiają,żemyślimyonaszymgatunkujako
owyjątkowo„dobrym”.Wnajwiększymskrócie—jedną
znajwiększychzagadek,gdyzastanawiamysięnadnaturączłowieka,
jestmoralnywymiarnaszychzachowań,obejmującykontinuum
rozciągającesięodniewyobrażalnegookrucieństwaporównie
niewyobrażalnąszlachetnośćidobroć.Zbiologicznejperspektywy
tadychotomiatopoważnyiwciążnierozwiązanyproblem.Skoro
ewoluowaliśmy,bybyćdobrzy,dlaczegojesteśmytakpodli?Choć
równiedobrzemożnaspytać,czemu,skoroewoluowaliśmy
kuokrucieństwu,potrafimybyćtakprzyjaźniitroskliwi.
Topołączeniedobraizłaniejestwnaszejhistoriiniczymnowym.
