Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Wprowadzenie
33
DialogiPlatonabędętraktowałzatemjakocałość,zdrugiejstronybędęsięstarał
uszanowaćto,żePlatonjednakpublikowałjeosobno,azatemnajwyraźniejprzyj-
mował,żejużkażdyznichtworzypewnegotypucałość39.Stądprzyjmujętaką
możliwość,żewjednymtekściePlatonmówijedno,awinnymdrugie40.Imoże
jeszczejednasprawa,bardzoczęstomożnaspotkaćsięwliteraturzeprzedmiotu
byłbywtedybardzowartościowąpublikacjąizapewnechcielibytegorównieżrecenzenci,moglibywtedy
pozostaćnaczytaniustopki).Inaczejwyglądasytuacjawprzypadkutekstówstarożytnych,tutajpodaję
wprzypisieautoraitytułdzieła,jeślijesttakamożliwość,zarównoautora,jakitytułpodajęwwersji
polskiej,nawetwtedy,kiedydziełoniezostałoprzetłumaczonenajęzykpolski,tytułjednakwjęzyku
polskimsiępojawiaifunkcjonuje.Oczywiściebyłemwtejkwestiiarbitralny,starałemsięjednak,aby
przypisybyłyczytelnedlamożliwienajwiększejgrupypotencjalnychczytelników.Niepodajęwprzypi-
siedatywydaniatekstu,aledajęnumeracjęprzydzielanąwwydaniachfundamentalnych.Wprzypadku
PlatonajesttowydanieStephanusa,wprzypadkuArystotelesawydanieBekkera,tegotypunumeracja
pojawiasięwłaściwiewkażdymprzyzwoitymwydaniu,stądczytelnikniemusisiętymkłopotać,że
maotowswojejdomowejbiblioteceakuratinnewydanietekstuaniżelito,którymdysponowałemja.
Wsytuacji,wktórejpojawiająsięwliteraturzeróżnesposobycytowania,starałemsięjełączyć(stąd
wprzypadkuPaństwaiPrawpodajępróczpaginacjibocznejnumerksięgi),wniektórychsytuacjach
jednak,chybaszczególniedotyczytoPindara,przyjąłem,żebędęodsyłałdojednegozwielusposobów
cytowania,wprzypadkuPindarajesttowersyfikacjazwydaniaSnella-Maehlera.Staramsięodsyłaćdo
oryginału,wprzypadkuodmiennejlokalizacjiwprzekładzie,cozdarzasięprzecieżczęsto(przykładem
jesttutajwspaniałyKubiakaprzekładEneidy),dodajęwnawiasielokalizacjęzprzekładu.Kiedycytuję
tekstpolski,zasadniczokorzystamzwydanychprzekładów.Kiedyteksttłumaczęsam,dajęwprzypisie
tekstoryginalny.WprzypadkutekstówPlatonakorzystamztłumaczeńWitwickiego,zwyjątkiemPraw,
gdziekorzystamzprzekładuZygmuntowicz,Kratylosa-przekładuBrzostowskiej,Listów-Maykow-
skiej,TimajosaiKritiasa-Siwka,ObronySokratesa,Kritona,EutyfronaiFedona-Legutki;AlkibiadesaI
iMinosa-Regnera,Lysisa-Osek,ponadtoczasemkorzystamzprzekładuUcztyZwolskiego(wprze-
kładzieZwolskiegodialognositytułBiesiada),FaidrosawprzekładzieRegnera,Ucztywprzekładzie
SerafinaiPrawwprzekładzieMaykowskiej.ArystotelesacytujezawydaniemDziełWszystkichPWN,
IliadęwprzekładzieJeżewskiej,EurypidesawprzekładzieŁanowskiego,Ajschylosa,SofoklesaiOdyseję
HomerawprzekładzieChodkowskiego.Wprzypadkupozostałychautorówstarożytnychodsyłamtutajdo
bibliografii.Tekstygreckieprzytaczamwalfabeciegreckim.Całyczassięwaham,chciałbymwkońcu,
abyczytelnikamiksiążkibylirównieżtacy,którzygrekinieznają,aledoświadczenieraczejmnieuczy,że
próbylatynizacjiskutkująpóźniejbłędami.Przepraszamwszystkichczytelnikówniehellenistówiobiecu-
ję,żewraziepotrzebsłużępomocą.
39Myślę,żewtejkwestiinajlepszyjestumiariwszelkiedeklaracje,wktórychdialogiPlatona
traktujesięjakoniezależnewyspyipodczasczytaniajednegodialoguignorujesiępozostałebądźde-
klaracjeodmienne,wktórychżadendialogzzałożenianiejestdziełemskończonym(np.:Planinc2003:
23:nNoneofPlato'sdialoguesiscompleteinthesenseofbeingaself-sufficientwork;theyallpoint
tootherdialogues”),obarczonesąpotężnymryzykiempoznawczym.Oczywiście,żedialoginachodzą
nasiebieiprowadzązesobąrozmowęczywchodząwspór,niebędziemytakichnawiązańignorować,
szczególniewtedy,kiedysamPlatonzdajesiędotakichwyprawnakłaniaćiodsyławswoichdziełach
doinnychdzieł(zob.:Kahn2018:588-589natematnawiązańwFajdrosie).
40PrzykłademniechbędzietuzestawienieUcztyiFajdrosa.Zjednejstronymogłobysięwydawać,
żewFajdrosiePlaton,używającdelikatnegookreślenia,polemizujezustaleniamizUczty,wkońcuEros
jestwFajdrosienazywanybogiem,podczasgdywUczciebogiemniejestizarównowUczcie,jak
iwFajdrosiepoświęcaPlatontejkwestiisporowysiłku.Niejesttowięcsprawadrugorzędnaczymar-
ginalna.Wyglądazatemnato,żePlatonzmieniazdanie.Alezdrugiejstrony,mamyprzecieżkłopotliwą
obecnośćFajdrosawUczcie,podczasktórejFajdroswłaśnie,nieporadnie,wychwalaErosajakoboga.
Uważam,żenajsensowniejszebędzieprzyjęcieperspektywy,wktórejaniFajdrosnieprzekreślaUczty,
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
