Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
WSTĘP
mu,nowychartystów,którzychcielibyoddzielićmuzykęodtańcaipoezji.Stąd
tewszystkiePlatonapróby,abynapowrótwszystkietetrzyelementy-słowo,
muzykęiruchzespolić,widocznechociażbywtych,wypowiedzianychustami
Ateńczyka,Platonaprzypomnieniach,żeprawowinnobyćwyśpiewane.
4.WyprawadojaskiniZeusa
Prawapodwielomawzględamisątekstem,wktórymPlatonpróbujeróżnych
rozwiązań,anawetkuróżnymrozwiązaniomsięskłania.Zjednejstronysło-
wochybaPlatonaostatnie53,bezwzględuzatemnato,jakiprzydzielilibyśmy
mustatuswplatońskiejhierarchiitekstów,jesttomoment,wktórymzapewne,
trochętakzoddali,możesięPlatonkilkumiejscomprzyjrzeć,byćmożeszcze-
gólniegdysątomiejscaporzucone.Droga,jakąprzebywająwPrawachtrzej
starcy:bezimiennyAteńczyk(podktórymchybamożemysiędomyślaćwcie-
leniasamegoPlatona,alboinaczej:podktórymsamPlatonsiebiesamego,jak
sięzdaje,chciałbysiędoszukiwać54),SpartaninKlejniasiKreteńczykMegillos,
53Bobonich2010:1;Zygmuntowicz2008:5-7.
54NiemożemybyćwtymutożsamianiuPlatonazAteńczykiemmechaniczni:AteńczyktoPlaton.
Niekoniecznie.GdybyPlatonchciał,żebyśmywgłosiejakiegośbohaterarozpoznalipoprostuniegosa-
mego,dałbywtedytemubohaterowiswojeimięiwykluczyłbyzdialoguwszystkich,którzynosząimiona
niżPlatoninne.DialogtymczasempozwalaPlatonowiwypowiadaćrównieżsłowa,którychbysamnie
wypowiedział,inaczej:dialogpozwalasłówpróbować.Zdrugiejstrony,gdybymwswojejpracyumieścił
bohatera,którybynosiłmojeimięijeszczebymgoprzekonał,żejestmną,zapewnewystraszony,zaczął
bymówićzupełniecoinnego,niżjamówię.Słowem:niejesttowcaletakiełatwe:siebiesamegoumieścić
wtekście.Wliteraturzeprzedmiotuzwyklespotykamysięzprzekonaniem,żeAteńczyktoPlaton.Prota-
gonistadialoguwwiekuPlatonowibliskim,Ateńczyk,zatemwielesięzgadza.ZaPlatonemstałbyjeszcze,
szczególniewobecprzywoływanychprzezKlejniasaiMegillosadawnychprawodawcówzLacedemonu
iKrety:MinosaiLikurga,Platonawkońcuprzodek-Solon.TakipomysłmaO’Meara(2017:107).Platon
zapewnewielebydał,abytakiejrozmowySolonazMinosemiLikurgiemposłuchać,aleraczejnatakąroz-
mowęliczydopieropośmierci.NapewnonieSokrates.Chociażiztakimstanowiskiemmożnasięspotkać.
Sokrates,któryuciekłzwięzienia.PrzeglądstanowiskdajeZygmuntowicz(2011:254-255).Szczególnie
sensowniebrzmiprzesunięcie,zaproponowaneprzezNightingale1993:284,zpytania:nKimjestAteńczyk”
napytanienDlaczegojestbezimienny?”.Zwróćmyuwagęnapewnąkwestię.OtóżPlatonsięwswoichdia-
logachniepojawia,jakzatemwinniśmy-bądźcobądźprzyzwyczajenidotego,żeautorstwotekstuniejako
firmujetwierdzeniawypowiadanewtekście-Platonaczytać.Kahn(2018:81)mówioanonimowości,ale
anonimtoktoś,kogoimienianieznamy,aleteżktoś,ktoimięswojema.TymczasemznamyimięPlatona,
aleniewiemy,jakajestjegorelacjawobecwłasnegotekstu.Tęrelacjęmusimydopierorekonstruować.Pla-
tonjestnieobecny,anawetjegonieobecnośćjestjeszczepodkreślona,słyszymybowiemwFedonie59b,że
niebyłoPlatonaprzyumierającymSokratesie.Nieobecnośćmożepozwolićnaswobodneprzemieszczenie.
Platon,którybyłbyjednązpostaci,wsposóboczywistyniebyłbyjużżadnąinną.Częstomożnasięspotkać
zprzekonaniem,żePlatonskrywasięzaktórymśzuczestnikówrozmowy,zwyklezaSokratesem,aleteż
częstopojawiasięprzekonanie,żechociażbyDiotymazUcztyjestgłosemPlatonaalbożegłosPlatona
wPaństwieuwiarygadniaobecnośćjegobraci:GlaukonaiAdejmanta(Kahn2018:114).Zdrugiejstrony
zdarzasięczasem,żetwierdzenia,którezwykliśmyrozpoznawaćjakoplatońskie,wygłaszająpostaciezda-
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
