Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
KatarzynaEremus
francuskipowiedział,iżrozumkobietyzasadzasięwłaśnienatym,abygo
niemiećwcale25.
Podobneuwagidotyczącewiedzyiwykształceniakobietypowracałytakże
winnychpowieściachMorzkowskiej,zawszeformułowanewsposóbjedno-
znacznyiwyraźny,bezniedopowiedzeńaniogólników.WutworzeMężowie
iżonypisarkapośródmnóstwazawikłanychrelacjirodzinnychitowarzyskich
przedstawiłalosydwóchsióstrSkalskich,pochodzącychzezubożałejrodziny
szlacheckiej,którepośmierciojcaiutraciemajątkuwwynikuintrygikrewnych
iwspólnikówSkalskiegozamieszkaływrazzmatkąwmieście.Niepotrafiłyprzy-
stosowaćsiędonowychwarunkówżycia;starszaznichtęskniłazadostatnim
życiempozbawionymtroskmaterialnych,młodszazkoleichciałaznaleźćcel
swojejegzystencjiorazzaspokoićbudzącesięwniejpragnieniewiedzyipozna-
niaświata.Rozumiejąc,żeniezadowolijejobecnabezczynność,podobniejak
niewystarczyłybyjejdoszczęściawcześniejszerozrywkitowarzyskie,odważyła
siępoprosićopiekunarodziny,cieszącegosiędwuznacznąopiniąwujaHoryłłę,
oumożliwieniejejrozpoczęcianauki.Takaprośbapoczątkowozdziwiłakonser-
watywnegoLeonarda,apotemwywołałajegonatychmiastowysprzeciw.Jako
gorącyzwolennikdotychczasowegoporządkurzeczyniepopierałkobiecych
ambicjizwiązanychzwykształceniem.PodobniejakRomińskiwyrażałprzeko-
nanie,żekobietawżyciuniepotrzebujerozumu.
—Iczegóżtychcesz?—spytałniecierpliwieHoryłło—sukni,lalki,
kapelusza?
onawstrząsnęłagłową.
—Jamójwuju—wyrzekłazaledwiesłyszanymgłosem—jachciała-
bymsięuczyć.
—Uczyć—powtórzyłzdumionyHoryłłoktóryprzygotowałsięnakaż-
dąinnąprośbę—uczyć!atożpoco?
—Ksaweraprześladujenasciągletymżądaniem—wtrąciłaześmie-
chemHortensja.
—Aleczegóżbyśtysięuczyćchciała?—pytałdalejciekawieopiekun.
Dziewczynastałaprzednimzezłożonymirękami,zoczymapełnymi
łeziprośby.
—Wszystkiego—odparłacicho,niewiedzącsama,czyżądanietonie
byłoniedorzecznością—wszystkiegocojestwksiążkach.
—Inacóżbycisiętoprzydało,kobietaniepotrzebujerozumu—odparł
stanowczoHoryłło,któremuztąmaksymądoskonalebyłonaświecie26.
Pielęgnowananaiwnośćoraznierazsztuczniewyolbrzymiananiewinność
dziewczęcamiałyzapewnićpannomwiększeszansenazamążpójście.Tensposób
kształtowaniaichumysłówicharakterówpomagałupodrzędniaćjewzględem
mężczyzn,gdyżodbierałsamodzielnośćorazzaradność,atakże,wprzypadku
25Ibidem,s.71-72.
26W.Marrené-Morzkowska,Mężowieiżony,Warszawa1874,s.224.
