Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HerbipieczęcieOświęcimia
19
1793r.,abypowrócićpo1918r.Wodniesieniudowspółcześnieprecyzyjnie
uzgodnionegowizerunkuherbunależydodaćtylkojedenistotnykomentarz:
barwyherbuzostałytaknaprawdęokreślonedopieroprzezMarianaGu-
mowskiegonapoczątkulattrzydziestychXXw.3
HerbOświęcimiajestznanyprzedewszystkimzzabytkówsfragistycznych,
naktórychbyłkonsekwentnieumieszczanyprzezkilkasetlat.Najstarszezna-
nepieczęciemiejskieOświęcimiapochodzązapewnezXVstulecia,chociaż
znanesązodciskówwykonanychdopierowwiekachnastępnych.Ważnym
ślademistnieniapieczęcimiejskiej,jakmożnadomniemywaćozdobionejher-
bemmiasta,jestzachowanyworyginaledokumenthołduzłożonegow1454r.
królowiKazimierzowiJagiellończykowiprzezszlachtęimieszczanksięstw
oświęcimskiegoizatorskiego.Przypergaminiewisiałopierwotnie36pieczęci
(dodzisiajzachowałosię16).NiestetyniemapieczęcimiastaOświęcimia,
alejestpergaminowypasekznapisemOsvencim,naktórymzapewnewisia-
łabądźmiałazostaćprzywieszonapieczęćmiasta4.Czybyłaonatożsamaze
znanągotyckąpieczęciąmiastaodciskanąwpóźniejszychlatach-niesposób
stwierdzić.Możnajednakprzypuszczaćzdużądoząprawdopodobieństwa,
żejeżelibyłatojeszczepieczęćstarsza,toprzedstawiałaonajużwówczas
herbmiasta.Wnosićtomożnaztego,żewpierwszejpołowieXVw.używano
monetybitejprzezksiążątoświęcimskichiwyobrażającejwieżę,którazpra-
wejheraldyczniestronybyłaflankowanaprzezmajuskulnąliteręO,zlewej
zaśprzezliteręS5.Symbolwieży,umocnieńmiejskich,siedzibywładzbyłjuż
wówczaswpełniświadomieprzyswojonywśrodowiskumiejskimOświę-
cimiaiskoroznalazłsięnaksiążęcymhalerzuwwersjisheraldyzowanej,to
tymbardziejwformiepełnegoherbumusiałwidniećnamiejskiejpieczęci.
Jegoużyciemożnawskazaćnadwóchznanychsigillachmającychśrednio-
wiecznąmetrykę.Pierwszatopieczęćradziecka,miejska,którejgotyckinapis
otokowymożnazrekonstruować:SIGILLUMCIVITATISOSSWANC:IMEN-
SIS.Jestonaduża,okrągłaokoło40milimetrowejśrednicyipełniłazapewne
funkcjegłównej,czyliwiększejpieczęci.Wjejpoluwidniejewieżazdwoma
oknamiispadzistymdachem,którąflankujądwanieukoronowanepółorły.
Niedysponujemyjednakdobrymwoskowymodciskiemtejpieczęci,ajedynie
późniejszymiegzemplarzamipapierowymi,któreniesązbytczytelne.Pie-
częcitejużywanoodczasudoczasujeszczedługowokresie,kiedymiasto
ewidentnieużywałonowychtłoków.Przykłademmożebyćuwierzytelniony
odpisdokumentuZygmuntaAugusta,dokonanywkancelariimiastaOświę-
cimiaw1604r.,któryzostałpotwierdzonywyciśnięciempieczęcizgotyckiego
3HerbarzPolski,z.1,oprac.M.Gumowski,Warszawa1938;W
.Budka,Pieczęciedawnych
miastksięstwoświęcimskiegoizatorskiego,odbitkazHWiadomościNumizmatyczno-Arche-
ologicznych”,t.16,Kraków1935,s.5.
4BCz,perg.563.
5F.Friedensburg,SchlesiensMunzengeschichteimMittelalter,CDS,t.12,Breslau1888,
s.297.Tamonetastałasiępodstawąwybiciaokolicznościowejmonetypamiątkowej,
którąmożnakupićnazamkuwOświęcimiu.
