Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AndrzejMarzec
ikonografiipieczęci,apotemherbu,stałysięnarzędziagórnicze.Lublinjuż
wXIVw.używałpieczęcizprzedstawieniemkozłaobardzodługichrogach.
Oczywiściebardzoczęstopojawiałysięwątkinawiązującedoumocnień
miejskich,bramiwież.Innanatomiastkwestiawiązałasięznadawaniem
miastomherbówprzezwładzepaństwowe.Praktykataznanajestjednak
wPolscedopieroodczasówWładysławaJagiełły(nadanieherbuKołomyi
wziemihalickiejw1395r.).Miastapowstałewpierwszymokresieproce-
sówlokacyjnych,awięcwXIIIiXIVw.,sweherbywykształcałynajczęściej
nadrodzeewolucyjnej.
Oświęcimznajdowałsięnaobszarzewładztwaksiążątpiastowskichzli-
niiraciborsko-opolskiej,czylimłodszejliniiPiastówśląskich.Księstwoopol-
skiebyłopołożonenawschodnichrubieżachŚląskaigraniczyłobezpośrednio
zziemiąkrakowską.Powstaniewyodrębnionegoksięstwaoświęcimskiego
przypadłonaostatnietrzydziestolecieXIIIw.,zapanowaniaopolskiegoksię-
ciaWładysławaI.Niebyłoonowładztwemosobnym,alewchodziłowskład
ziemrządzonychprzeztegożksięcia,któryjużposługiwałsiętytułemdux
Ossuancimiensis.Odtegoczasuoświęcimskiewładztwoprzezpewienczas
byłorządzonewspólniezksięstwemcieszyńskim,leczokoło1315r.doszło
doostatecznegowyodrębnieniasięsamodzielnegoksięstwaoświęcimskiego
(od1327r.lennakrólaczeskiegoJanaLuksemburskiego).Miastopowstało
wpoczątkowymokresiewyodrębnianiasięksięstwainiemożnawykluczyć,
żejużw1272r.doszłodopierwszejlokacji,byćmożewznowionej3września
1291r.wzwiązkuztrudnościamiwrozwojugminymiejskiej.OOświęcimiu
więcjakoogminiemiejskiejmożnazatemmówićodkońcaXIIIw.Stosunko-
wodawnametrykamiastazmuszadouznania,żefaktlokacjiniewiązałsię
automatyczniezpowstaniemherbumiasta.Trudnojestuchwycićpoczątki
miejskiejheraldykiOświęcimia,alemożnaprzyjąć,żemiastodysponowało
zapewneherbemjużnaprzełomieXIViXVw.
WobecnieobowiązującymStatuciemiastaOświęcimiawcz.1,par.5
znajdujesięnastępującyzapis:
Wpolubłękitnympośrodkutarczykamiennabiaławieżaoposzerzonejpodsta-
wie,opięciublankach,zwysokimtrapezowymdachemzczerwonychdachówek.
Naszczyciedachudwiezłotegałkirozmieszczonepoobujegostronachnajednym
poziomie.Wwieży-jedenpoddrugim-dwaczarneprostokątne,wgórzezaokrą-
glone,okienneotwory.Obokwieży,poobujejstronach,złotepółorłyodwróconeod
siebiegłowami.Tarczaherbowabezbordiury.
Przytoczonyopisodnosisiędowyobrażeniaikonograficznego,którezna-
nejestodXVw.Wformieznaczniebardziejlakonicznej,chociażpoetyckiej,
herbmiastazostałopisanynaprzełomieXVIIiXVIIIw.przezAndrzejaKo-
monieckiegowjegoDziejopisieżywieckim:HOświęcimmaherbwieżązorły
skrzydlastemi”2.Takskonstruowanyherbobowiązywałnieprzerwanieażdo
2A.Komoniecki,ChorografiaalboDziejopisżywiecki,wyd.S.Grodziski,I.Dwornicka,Ży-
wiec1987,s.6.
