Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Pojęcieiznaczeniepracywnaukachozarządzaniu
naceluosiągnięcienajwyższegowynikuużytecznegoprzynajmniejszymnakła-
dzieczasu,pracyludzkieji[…]wszystkichśrodkówwytwórczych”25.
Nurtuniwersalistyczny(administracyjny)rozwijałsięniemalrównolegle
donurtuinżynierskiego,przedmiotemzainteresowaniawjegoramachbyła
zkoleipracaurzędników.Niemniej,oilenurtmechanistycznyzajmowałsię
pracąposzczególnychpracowników,nurtadministracyjnydotyczyzarządza-
niacałąorganizacją,którejcelemająbyćosiąganedziękigrupowaniuczynno-
ściikoordynacjidziałań.Przedstawicielnurtuadministracyjnego,M.Weber,
kładłdużynacisknadoskonalenieorganizacjipracy,wktórejczłowiekmiał
byćelementembezosobowym,posiadaczemkwalifikacjiwymaganychnada-
nymstanowiskupracy.Uważałon,żenakażdymstanowiskupracywymagane
sąokreślonezasadyiregułypostępowania,odpowiedniautorytet,odpowie-
dzialność,dyscyplinaikontrola,wedługzasady:właściwyczłowieknawłaści-
wymmiejscu26.Zkoleieuropejskimprekursoremnurtuuniwersalistycznego
byłfrancuskiinżynierH.Fayol.Uważałon,żeniezwykleistotnejestokreślenie
regułpostępowaniapracownikawprocesiewykonywaniapracyprzezustalenie
ramdziałania,przyjasnymdefiniowaniuwytycznychdlaniego–proceduroraz
odpowiedzialnościizachowaniuposłuszeństwawobecjednoosobowegokie-
rownictwa.Fayolbyłzwolennikiemgłębokiejspecjalizacjipracyijakopierw-
szyustanowiłrównieżprocedurywykonywaniapracydlakadrykierowniczej27.
Wjegopublikacjachdostrzecmożnakolejnyprzełomwpostrzeganiupracy
wnaukachozarządzaniu–jednazczternastuzasadzarządzaniaFayolamówi
bowiemoludzkimtraktowaniupracownika,comożnauznaćzapodwaliny
istotnegowspółcześnietrenduhumanizacjipracy.
Wartorównieżzaznaczyć,żew1925r.ukazałasięksiążkaS.Blauma,który
jakopierwszyużyłnazwyekonomiapracy(laboreconomics)28.Stanowiłoto
fundamentdorozwojutejdziedzinyekonomiiizaowocowałoukazaniemsię
wielupozycjiliteraturowychpodejmującychwskazanątematykę,koncentrują-
cychsięwszczególnościnakwestiachdotyczącychwynagrodzeń,warunków
pracyiżycia,godzinpracy,bezrobocia,wypadkówwpracyorazzwiązków
zawodowych29.
25K.Adamiecki,Onauceorganizacji.Wybórpism,PWE,Warszawa1970,s.16.
26M.Weber,Ogólnezasadyadministracji,[w:]KurnalJ.(red.),Twórcynaukowychpodstaw
organizacji.Wybórpism,Warszawa1972,s.370-308.
27
L.Rouelau,Theoriesdesorganisation:approchesclasiques,contemporainesetde
l’avant-garde,Pressesdel’UniversitedeQuebec,2007,s.15-16.
28S.Blaum,LaborEconomics,HenryHolt,NewYork1925.
29W
.Golnau,Rozwójekonomikiiekonomiipracy,[w:]BorkowskaS.(red.),Zarządzanie
zasobamiludzkimiwPolsce:przeszłość,teraźniejszość,przyszłość,OficynaWoltersKluwerPol-
ska,Kraków2007,s.21.
