Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Praca–ujęciedefinicyjneigenezazekonomicznejperspektywy
19
Opierającsięnabadaniachempirycznych,Taylordoszedłdowniosku,że
procesprodukcjipowiniensięopieraćnasystemiesztywnychschematówpro-
dukcyjnych,przyodgórniewyliczonejprzezkadrękierownicząilościczasu,
jakajestniezbędna,abyrobotnicymogliprzeprowadzaćprosteiłatwedoana-
lizyruchyrobocze.Taylorjakopierwszyzaprojektowałbadaniachronometra-
żowe,mającenaceluustaleniejaknajkrótszegoczasupotrzebnegodowykona-
niaokreślonejpracy.Jakwidać,propagowałonoddzieleniepracyumysłowej
isferyorganizowaniapracyodobszarujejwykonywania.Wodniesieniudo
motywowaniapracownikówTayloropierałsięnaschemacietypuDbodziec-za-
płata”,którewiązaływynagrodzeniezwydajnościąpracyiniebrałypoduwagę
takichkwestii,jaksatysfakcja,samodzielnośćczykreatywnośćwmiejscupracy.
Przykłademprzemianidącychzawskazanymipostulatamibyłzakładpro-
dukcyjnyH.Forda,któryzastosowałpierwsząwhistoriiruchomątaśmęmon-
tażową.Uznałon,żepracęludzkąmożnazastąpićpracąmaszynistaleposzu-
kiwałsposobówupraszczaniazadańroboczych24.
Nurtmechanistycznysprowadzałzatemczłowiekaijegopracędopozycji
maszynyinadawałmutakąsamąrangęlubniższąodpozostałychzasobów
przedsiębiorstwa(teoriaF.W
.Tayloranazywanajestteoriączłowiekajakodo-
datkudomaszyny).Przedmiotemzainteresowaniawramachtegonurtubyła
pracarobotników.Celemprzedsiębiorstwabyłomaksymalizowaniezysku
woparciuowydajnąpracę,woderwaniuodkwestiidotyczącychbezpieczeń-
stwapracyiaspektówpsychospołecznychzwiązanychzjejświadczeniem.Pra-
caludzkastanowitusiłęczystomechaniczną,wielkośćstatystyczną–środek
produkcji,którymasłużyćosiągnięciuokreślonegocelu,codoprowadziłodo
procesudepersonalizacjipracy.Głównymzałożeniemnurtumechanistycznego
byłodostarczeniesferzeprodukcjiodpowiedniegopotencjałuludzkiejsiły.Nurt
mechanistycznywsferzeprodukcjimasowejzapoczątkowałpracewramach
sztywnychnormczasupracy,dokładnieokreślonychzachowańpracowników
ipoziomuichwydajnościorazprzedmiotowegopodziałupracynawykonaw-
czą,ikoncepcyjną(fizycznąiumysłową).Wnurttenwpisująsięrównieżba-
daniaiwyciąganeznichwramachzwartychopracowańwnioskiprowadzone
przezK.Adamieckiego,któryanalizowanyobszarbadawczynazwałnaukąor-
ganizacjiikierownictwa.JejprzedmiotstanowiłyDsposobypostępowaniaoraz
zabiegitechniczneprzykierowaniudziałaniemtakpojedynczychjednostek,jak
izespołów,opartenapoznaniuizastosowaniuprawzależnościpomiędzyprzy-
czynamiiskutkami,odkrywanychmetodądoświadczalno-naukową,amające
24J.Rifkin,Koniecpracy.Schyłeksiłyroboczejnaświecieipoczątekerypostrynkowej,Wy-
dawnictwoDolnośląskie,Wrocław2001,s.170.
