Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Pojęcieiznaczeniepracywnaukachozarządzaniu
neideologie–analizaEwangeliipokazuje,żepracaludzkaprzyjmujeinnyniż
prezentowanywStarymTestamenciewymiar,stającsięścieżkąprowadzącądo
zbawienia.J.W
.Gałkowskitwierdzi,żenazmianęideipracywpłynąłprzede
wszystkimfaktwywodzeniasięChrystusazwarstwyrzemieślniczej11.
Chcącscharakteryzowaćgospodarkęśredniowiecza,należypodkreślić,że
miałaonafeudalnycharakter.Cechowałajądominacjaziemijakogłównego
czynnikaprodukcji,cozkoleimiałowpływnastrukturęifunkcjonowanie
społeczeństwa.Byłotospołeczeństwoklasoweohierarchicznymcharakterze.
Drugimpodstawowym,obokziemi,czynnikiemprodukcjibyłazwiązanaznią
bezpośredniopracaludzka.Wramachchłopskiegogospodarstwauprawiano
ziemięihodowanozwierzęta,wytwarzanoteżniezbędnedożycianarzędzia
idokonywanonapraw.Chłopiuprawializiemięswojąipanafeudalnego,do-
starczającczęśćswojejprodukcjiwpostacidaninynazamek12.Śledzącdzieje
średniowieczne,możnazauważyćstopniowezmniejszaniesięniechęcidopracy
fizycznej,handluirzemiosłaorazzniesienieniewolnictwa,wynikającezwpły-
wuideichrześcijańskich.Św.Benedykt,założywszyswójklasztor,którymiał
samowystarczalnycharakter,spisałzasadygospodarowaniatąjednostką,wśród
którychpojawiłosięprzesłanieDoraetlabora”,przyczyniającesięwpóźniej-
szychdziejachdocywilizacyjnegoikulturowegorozwojuEuropy.Św.Tomasz
zAkwinuwswejnauceposzedłzkoleiśladamiArystotelesa,wspierającsięjego
etykąumiaruirozumu.Głosiłonwswejnaucepowszechnyobowiązekpracy,
uzasadniającgowielomaargumentamiopodłożumoralno-metafizycznym,jak
iekonomicznym(pracajakośrodekutrzymaniastajesiękoniecznościągospo-
darczą)13.Zatemmożnawysnućwniosek,żewśredniowieczupracabyłarozu-
mianajakonaturalnylosczłowieka,aniejakokarazagrzechyczyteżzajęcie
niegodneludzizwyższychwarstwspołecznych.Obokwskazanegojużznacze-
niareligii,nazmianęówczesnegoświatopoglądumiaływpływpożyteczneskut-
kipowiązanianaukteoretycznych(starożytnejkontemplacji)zpraktycznymi
umiejętnościamirzemiosła,powodującewrezultaciepraktycyzmiutylitaryzm
rozwijającejsięwoparciuoempirięnauki14.
Jakwidać,zekonomicznegopunktuwidzeniawpierwszychetapachcywi-
lizacjiistotąpracybyłozapewnieniemożliwościprzeżycia,późniejwytworze-
nieiprzechowywanienadwyżek,costwarzałoludziommożliwośćwymiany
icozatymidzie–rozwojugospodarczego.
11J.W
.Gałkowski,Pracaiczłowiek.Próbafilozoficznejanalizypracy,InstytutWydawniczy
PAX,Warszawa1980,s.35.
12S.Czaja,Historiagospodarkiigospodarowania,I-BiS,Wrocław2002,s.30-37.
13J.Majka,Katolickanaukaspołeczna,OśrodekDokumentacjiiStudiówSpołecznych,
Warszawa1988,s.120-130.
14J.W
.Gałkowski,Pracaiczłowiek…,s.42-45.
