Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
JÉRÔMEGASLAIN
d’autrepart
APΣAKOY
,Arsaceamisenavantl’évolutiondesonpouvoirenprenant
soindefairepassersonmessageauxpopulationsgrecquesdésormaissoussonauto-
rité.42Alalumièredecestitulatures,lesGrecspeuventprendreconscienceque,sans
utiliserletermedeBAΣIΛEΩΣ,Arsacedétientlepouvoirpolitiqueetmilitaire:ilest
autocrator.Nulbesoinensuitepourluidesedésignerroi.Lalégendeseulesuft:Ar-
sacec’estleroi.43Durantsonrègne,ArsaceIern’apeut-êtrepasperçulesGrecscomme
desalliésetamêmedansunpremiertempsdéconsidérécespopulationssédentaires.44
Toutefois,éloignonsicil’argumentselonlequelArsace,parsesoriginesetpresquecom-
meundevoir,auraitétéennemidesGrecs45:l’assisedesonpouvoirdépendaitenpartie
delaloyautédecespopulationsdecolonsqu’ilauraitétédangereux,voireimpossible,
dedélaisserpourmaintenirlastabilitédunouveauroyaume.46SilaconquêtedelaMé-
sopotamieséleucideparlesArsacidesàpartirdelasecondemoitiéduIIesiècleav.n.è.
aincitéleshistoriensàsepenchersurlanaturedesrelationsdecesconquérantsavecles
populationsetlaculturegrecques47,champderecherchesdanslequelMithridateIerfait
souventl’objetdesattentionslesplussérieuses48,n’oublionspasquedèslerègned’Ar-
saceIer,lerôledesGrecsestd’unepartindissociableduprocessusdeformationetde
consolidationduroyaumeet,d’autrepart,inhérentàlamiseenœuvred’identication
etd’afrmationdelaroyauté.LorsqueMithridateIer,unsiècleenvironaprèslaprisede
pouvoird’ArsaceIer,faitmainbassesurdenombreusescitéstranspirentprésenceet
inuencegrecques,tellesSéleucieduTigre,BabyloneouencoreSuse,illesconsidère
toutd’abordcommedespointsd’ancragedanslaprogressiondesesarmées.Cesvilles
deviennent,dansunsecondtemps,deslieuxd’expressiondeladémarchemonarchique
àl’égarddespopulationssédentairespasséessousl’autoritéarsacide.L’actiondeMith-
ridateIerdonneapparemmentuntonnouveaudanslesrapportsarsacido-grecs49,etla
visionpolitiquedecesouverainestsourced’inspirationpoursessuccesseurs:lesAr-
sacidestententdemanièrepermanentedes’adapterauxcontexteslocaux50enalternant
décisionsdebienveillanceetactesdefermetévis-à-visdesGrecs.Or,iln’apasfalluat-
tendrelaconquêtedescontréesmésopotamiennespourvoirlesArsacidesuserdecette
alternancepragmatique.DèslemilieuduIIIesiècleavantn.è.,ilsonttentédeprendreen
comptelesréalitéssocialesetculturellesdesterritoiresd’AsieCentrale.Apartird’Ar-
saceIer,lepouvoirarsacideadéjà,semble-t-il,pleinementconsciencedecequerepré-
règned’ArsaceII:Assar2005:36.Soulignonsenoutrequ’ilnousparaîtdouteuxquecertainesmonnaies
de«typebachlik»S.9ouS.10aientétéfrappéessousplusieursrègnes,àpartirdePhriapite,puissousun
certainArsaceIV(encoreunenouvelledécouvertedeAssar2006a/2007:3–14),sousPhraateIeretenn
sousMithridateIer,telleunesortedemonnaiemodèle,formantainsiselonAssar(2005:37–38)unegeneric
varietyouungenerictype.VoirLuther2006/7:42–43.
42Bernard1994:501.
43IlenestdemêmepourlesinscriptionsdeNisa:Gaslain2005b:222.
44Will2003,I:290surunesymbiosegréco-iraniennefaceaudangernomade;Gaslain2005a:12.
45Olbrycht2003:75.
46Olbrycht2003:74.
47Wiesehöfer2000:703–721;2005b:108.
48AinsiDąbrowa1998:35–44;2005a:73-88;2005b:65–70.VoiraussiInvernizzi2004:139.
49Dąbrowa2006/2007:13–20.
50Ceconstatestnetàlalumièred’Europos-Doura,citégrecquequi,sousMithridateII,entredansla
sphèrearsacidealorsagrandiedelaMoyenneetHauteMésopotamie:Gaslain2009.