Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
K
ATARZYNA
C
HMIELEWSKA
Sympatyzowała.[…]Potrzebowałarozumieć.Potembyłyszarelataosiemdziesiąte,
robiłastopnie,nieliczyłanazmiany,zaczęłanawiązywaćpierwszekontaktyzagraniczne.
Nieponiosłaofiary.Miałatosobiewpewnymsensiezazłe.(s.124)
Jużniewidaćmetahistorycznegorozszczepieniaperspektywy;językwspółcze-
snynieoczekiwanieprzeciekadojęzykaprzeszłego,mieszasięwjedną,neutral-
nąopowieść.Bambinopokazało,żepamięćindywidualnamożewyświetlićsię
głównienaekraniepamięcizbiorowej,którawyznaczaramęmodalnąwypo-
wiedziomoprzeszłościalbospychajewmilczenieiponiża.Pamięćwpowieści
Bambinozostałazdemaskowanajakosiłauprawomocniającaprzeszłośćitożsa-
mość,jakomocdystynktywnaiformaspołecznejrepresji.Kusłońcunatomiast
odtwarzapamięć(zperspektywyłagodnieliberalnej),stajesięjejtubą.Osnuta
wokółrozpoznawalnychpokoleniowoikonifetyszy(wodatoaletowaHZielone
jabłuszko”,mydłoHLux”,sweterzszetlandzkiejwełny,ciuchyzPeweksu),pły-
niewzdłużcharakterystycznychdlatejgeneracjitoposów:miłośćdodziałacza
(Hjakwszystkiedziewczynyzpodziemiaprzykościeleprzeszłaprzezmiłośćdo
niego,potemprzezjegołóżkoiprzezetapbuntu,zakończonynowym,moc-
nymkoleżeństwem,łączącymichwszystkichnakrótko,choćmyśleli,żena
zawsze”,s.36),traumastanuwojennego(Hstanwojennywypadłwrokuma-
turalnym,jakporażenienerwowe;wchwili,gdyzaczynałaprawienormalnie
oddychać”,s.45),sypanienaubecji,donosy(Hniejedenkolegaokazałsiękanalią,
niejednakoleżankadziwką”,s.49),emigracja,zakładanienowychfirm,budo-
waniekapitalizmu(Hnaukładachzprzeszłości,nakoleżeństwieztamtychczasów
zbudowałswojąpozycję,przejściowąpracęwMinisterstwieFinansów,funkcję
radnego,kontaktywbiznesie,nietakmałysmallbiznes-doradztwoinwesty-
cyjneipośrednictwohandlowe.Nieźlemuszło.Pierwsikliencibyliztychdaw-
nychkumpli,zamożniejszychnawetodniego,więcjakżetotak:nicnieznaczyli?
Zmienialiświat,wtedyiteraz.Dowalilikomunie,przyłączylikrajdoEuropy”,
s.49-50).Kusłońcusprawiawrażeniesentymentalnejpielgrzymkipomiejscach
wspólnychpokoleniowejpamięci.
Bambino,mimoswegoHgenealogicznegonastawienia”,ulegałoniekiedyna-
ciskowipamięci.Wskazujenatosamsposóbbudowaniamotywacjibohaterów,
rozgrywającejsięwcharakterystycznymdlapamięcipolu.Sytuacjawyjściowa
wistociedeterminujeresztężyciaiprzesądzaoichlosie,nawetjeślisubiektyw-
niepostrzegająjejakopolewolnegowyboru.Niemajużmowyowielościpo-
czątków,arbitralnymsensie;poznajemynatomiastżelaznyłańcuchkonieczno-
ściitwardątożsamość.Janek,chcączyskaćuznanie,zatrzećswojeniechlubne
pochodzenieistłumićwspomnienieupokorzeń,czynipowolnekoncesjenarzecz
władzy,ażwreszciezostajeważnymfunkcjonariuszemaparatubezpieczeństwa
(s.132,138,140).Mariajakodzieckopijącegoojca,najstarszacórkawrodzinie,
nieradzisobiezrzeczywistością,przeciążonaodpowiedzialnościązacałośćfa-
milijnegobytuwpadawalkoholizm.WydziedziczonaAnnakoncentrujesięgłów-
nienazdobyciuiutrzymaniuwysokiegostatususpołecznego.Losydomykają
sięwswojejzapowiedzi.Pamięćdominujenadteraźniejszością,jestjejtajnym
