Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
stwowych,leczprzekształcenieporządkupolitycznego
5.Celprzewrotu
podobnieokreślaDavidRobertson,uważając,iżnzamachstanuprowadzijedy-
niedozmianygrupyrządzącejbeztransformacjikontekstuspołecznego”
6.
EncyclopaediaBritannicarównieżopisujetozjawiskojakonagłe,siłowe
obalenieistniejącegorząduprzezniewielkągrupęludzi,któregoskutkiemjest
jedyniewymianaelitrządzących.Efektemzamachustanurzadkosągwałtowne
przekształceniawsposobieprowadzeniapolitykiekonomicznejispołecznej
państwa
7.
MarcinKonarskitwierdzi,żenzamachstanutozmianawładzywywołana
przezczęśćwcześniejszejelitypolitycznej,zazwyczajwsojuszuzsiłamizbroj-
nymi”.Wskazujetymsamym,żejesttoprocesodgórny,niewymagającymo-
bilizacjimasspołecznych,któregopodmiotemwiodącymjestgrupaosóbzajmu-
jącychwysokiestanowiskapaństwowe
8.EdwardLuttwakrównieżuważa,że
doprzeprowadzeniaprzewrotuniejestniezbędneszerokiewsparciespołeczeń-
stwa,ponieważgrupadecydującasięnaobalenieistniejącejwładzyniema
dostępudopropagandy,dziękiktórejmogłabyzmobilizowaćmasy.Według
tegoautorazamachstanunpoleganainfiltracjimałej,alekluczowejczęściapa-
ratupaństwowegoijejwykorzystaniudopozbawieniarządukontrolinad
jegoresztą”
9.
Kwestiępodmiotówdokonującychprzewrotupodejmujewswoichrozważa-
niachrównieżSamuelHuntington.Stwierdza,żezamachstanumożebyćprze-
prowadzonywyłącznieprzezgrupę,którajestczęściąistniejącegosystemu
politycznego,ponieważzapewniajejtoodpowiedniemożliwościisiłęwewnątrz
państwa
10.DotejkwestiiodnosisiętakżeMarekBankowiczktóryzauważa,że
istotnienajczęściejzamachstanuprzeprowadzanyjestprzezosobywjakiśspo-
sóbobecnewaparaciewładzy,pełniąceznaczącefunkcjeworganachpaństwa,
aleniemożnauznawaćtegofaktuzaczynnikdeterminującyistotęzjawiska.
Zdarzasiębowiemtak,żeprzewrótmaswojeźródłapozaaparatempaństwo-
wym,np.wprzypadkuprzejęciarządówwsystemieautorytarnymprzezopozy-
–––
–––
–––
–––
–––
5
M.Bankowicz,Zamachstanu.Studiumteoretyczne,WydawnictwoUniwersytetuJagiel-
lońskiego,Kraków2009,s.9–11,19–20,43.
6
D.Robertson,Słownikpolityki,WydawnictwoSic!,Warszawa2009,s.513.
7
Hasło:Coupd'état,[w:]EncyclopaediaBritannica,A.Augustyn,P.Bauer,B.Duignan
iin.(ed.),źródło:https://www.britannica.com/topic/coup-detat,[dostęp:grudzień2019].
8
M.Konarski,Zamachstanujakoformakwestionowanialegitymacjiprawa,nStudiaPraw-
niczeiAdministracyjne”2015,nr13(3),s.13.
9
E.Luttwak,Zamachstanu.Podręcznik,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2017,
s.39–40.
10S.Huntington,PatternsofViolenceinWorldPolitics,[w:]S.Huntington(ed.),Changing
PatternsofMilitaryPolitics,TheFreePressofGlencoe,NewYork1962,s.32.
12
