Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Zamachstanujakotajnaoperacjawywiadu
definiowaniepodstawowychterminów
1.1.Zamachstanu
1.1.1.Pojęciezamachustanu
Zjawiskozamachustanu(przewrotupolitycznego)jeststosunkoworzadko
opisywanewliteraturze.Politolodzyihistorycyodlat60.XXwiekuskupialisię
przedewszystkimnaanaliziekonkretnychwydarzeńokreślanychjakozamachy
stanu,ichprzesłanek,przebieguiskutków,pomijającwswoichrozważaniach
jegoistotęirządzącenimmechanizmy
1.Jednymzautorów,którzydefiniują
wswoichpracachtopojęcie,rozważająjegonaturę,uwarunkowaniaispecyfikę,
jestMarekBankowicz.Klasyfikujeonzamachstanujakojedztrzechmetod
zdobywaniawładzywpaństwie,obokwyborówidziedziczenia.Celtenosiąga
sięzapomocąnielegalnychśrodków,częstozużyciemprzemocy
2.Równiela-
konicznądefinicjęproponujeMesutAkcan,opisującprzewrótjakonużyciesiły
podczasnielegalnejpróbyobaleniarządulubosóbposiadającychwładzę”
3.
Wjęzykupolskimnzamach”oznaczanapaśćnaosobę,miejscelubpewne
nieuchwytneiniedającesiędokładniezmierzyćabstrakcyjnepojęcia,natomiast
nzamachstanu”odnosisiędoataku,któregocelemjestpaństwoperselubsys-
tempolitycznytegopaństwa
4.Termintenzrodziłsięnagrunciejęzykafrancu-
skiego,gdzieokreśleniecoupd’étatoznaczadosłownienuderzenie,atak
wymierzonywpaństwo”,wceluprzejęcianadnimkontroli.Cechącharaktery-
stycznądlategozjawiskajestszybkośćigwałtownośćjegowystąpienia.
Równocześniedziałanietoniemanacelulikwidacjiistniejącychstrukturpań-
–––
–––
–––
–––
–––
1
W.Akoto,OntheTheoryandPracticeofOrganzingandStagingaCoupD’Etat:ACriti-
calExaminationofThreeSeminalWorks,nBusiness,Economics,PoliticsWorkingPaper”2014
nr1081,s.2.
2
M.Bankowicz,Zamachstanu:pojęcieikonteksty,nPoliteja”2007,nr7,s.133.
3
M.Akcan,TheDynamicsofSuccessfulandFailedCoupAttempts:TheCaseofTurkey,
CentralEuropeanUniversity,Budapest2018,s.13.
4
M.Konarski,LegalsecurityandCoupd’Étathistoricalandmodernperspectives,
nReviewofComparativeLaw”2017,nr30,s.34.
11