Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
moralnych,aleprzybrakumożliwegorównoważnikadajeprzynajmniej
pewnezadośćuczynienie-dziękipieniądzommożnapozyskaćprzyjem-
ności,którychdoznawaniezmniejszyintensywnośćuczućnegatywnych,
pozwolionichzapomnieć11.
Jeślibraćwięcpoduwagęto,żepieniądzjestzazwyczajjedynym
-choćniedoskonałym-środkiemzłagodzeniacierpieńposzkodowa-
nego,zadośćuczynieniepieniężnezaszkodęniemajątkowązdajesię
instytucjąpożądaną12.Stądpodnoszono,żezadośćuczynieniepieniężne
zaszkodęniemajątkową,polegającąwłaśnienabóluorazcierpieniach
powstałychnaskutekuszkodzeniaciałalubwywołaniarozstroju
zdrowia,niepozostajewsprzecznościzzasadamiwspółżyciaspołecz-
negoczygodnościąludzką13.Takżeargument,jakobywystarczająca
byłaochronaprawnokarna,niejestprzekonujący.Odpowiedzialność
karna,będącaśrodkiemnajdalejidącyminajbardziejdrastycznym,
powinnabyćbowiemtraktowanajakośrodekwyjątkowy,ostateczny
(ultimaratio).Ponadtoochronaprawnokarna,będącnajsilniejszą
ochroną,jestjednocześnieochronąnajwęższą,acałeobszaryprzekro-
czeńsłabszegostopniapozostawionesąwyłączniereakcjominnych,
mniejrestryktywnychdziedzinprawa(prawaadministracyjnegoczy
prawacywilnegowłaśnie).Wtymmiejscunależyzwrócićuwagęnato,
żezasadąprawnokarnejodpowiedzialnościjestodpowiedzialność
opartanawinieumyślnejsprawcy(jakwiadomo,odpowiedzialność
karnazawinęnieumyślnąmożliwajesttylkowprzypadkachprzewi-
dzianychexpressisverbiswustawiekarnej-art.8k.k.).Wprawiecy-
wilnymodpowiedzialnośćcywilnamożeopieraćsięnietylkonazasadzie
winy,aletakżenazasadzieryzykaczysłuszności.
Możliwośćkompensacjiszkódniemajątkowychwpieniądzuzostała
rozstrzygniętanakorzyśćzadośćuczynieniawpierwotnymbrzmieniu
kodeksucywilnego,wktórymznalazłysięprzepisyprzewidującepie-
niężnąkompensacjęuszczerbkówniemajątkowych.Przepisytebyły
wyrazemkompromisumiędzyścierającymisiępoglądamiodnoszącymi
siędotakiejkompensacji.Zadośćuczynieniepieniężnezostałoprzewi-
brakupełnejekwiwalentnościmiędzywyrządzonąszkodąaprzyznanymodszkodowa-
niem.
11J.J.Litauer,Ozadośćuczynieniuzakrzywdymoralne...,s.99;J.Namitkiewicz,
Kodekszobowiązań...,t.1,s.282.
12A.Kędzierska,Polemika...,s.270.
13A.Szpunar,MateriałydyskusyjnedoprojektukodeksucywilnegoPolskiejRzeczy-
pospolitejLudowej,Warszawa1955,s.347.
22
