Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Odpowiedzialnośćprawna(perspektywakonstytucyjna)
49
wnastępstwiezłożonychwnioskowańinterpretacyjnych(np.niepoczy-
talnośćsprawcyjakoreguławyłączającaodpowiedzialnośćopartąnawi-
nie).Systemprawnyikulturaprawnaznająteżwięcejfaktówprawnych,
zktórychwystąpieniemwiążąsiędalekoidąceograniczeniawrealizacji
odpowiedzialnościprawnej(np.stanwyższejkonieczności)93.
Podsumowującpowyższeustalenia:możliwejestwyodrębnieniedwóch
zasadniczychstanowiskdotyczącychpojęciaodpowiedzialnościpraw-
nej.Zjednejstronymożnaspotkaćwypowiedzi,którepodająwwąt-
pliwośćprzydatnośćposługiwaniasięwyodrębnionymabstrakcyjnie
pojęciemodpowiedzialnościprawnej.Niesądzę,abyzwolennicytakiego
podejściaopowiadalisięprzeciwkonkretnejkoncepcjiodpowiedzial-
nościprawnej.Pojęcietouważająbowiemjedyniezadośćniejasne,
anawetnieprzydatne,jeżeliniepoczynisięwieludalszychzastrzeżeń
(np.wskażeprzepis,napodstawiektóregoodpowiedzialnośćtapo-
wstaje).Zdrugiejstronyprzedstawicielenaukdogmatycznychodnoszą
siędopojęciaodpowiedzialnościprawnej,definiującprzytymjako
wyrażenienadrzędneprzyużyciuinnychwyrażeńocennych(nujemne
następstwa”
,nujemnakwalifikacja”),anastępniemodyfikujądefiniowa-
treśćizwężajądogmatyczniedefiniowanyzakres.Wieleopracowań
dogmatycznychodwołujesięprzytymwprostdodefinicjiW
.Langa,
anastępnie-uwzględniającintuicjeprawniczezawężaproblematykę
alboprzezwskazaniegałęzi(odpowiedzialnośćcywilna),przepisów
prawamaterialnego(odpowiedzialnośćwprawieochronyśrodowi-
ska),specyfikiczynówpodmiotuodpowiedzialnego(odpowiedzialność
konstytucyjna).
Niekwestionująctrafnościposzczególnychdogmatycznychujęć,można
wyodrębnićkilkatendencjidotyczącychsposobuposługiwaniasięwy-
rażeniemnodpowiedzialnośćprawna”wnauceprawa.Przedewszystkim
jestonostosowanenaoznaczeniealbookreślonegotypunormypraw-
nej(normysankcjonującej),albozespołupowiązanychzesobąnorm
93
Wtymkontekścienależyteżzauważyć,żeworzecznictwiekonstytucyjnym,wod-
niesieniudoodpowiedzialnościadministracyjnej,podejmowanepróbyzakorzenienia
niektórychregułwyłączającychlubograniczającychwzasadzieproporcjonalności
(np.wyrokTKz15.10.2013r.,P26/11,OTKZU2013/7/A,poz.99).