Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RozdziałI.Odpowiedzialnośćjakosytuacjaprawna...
normatywniezanastępstwoowegozdarzenia(np.sprawowaniewładzy
publicznej,naruszenienormprawnych,wyrządzenieszkodyjakona-
stępstwonaruszenia-art.77ust.1Konstytucji).
Wwiększościprzypadkówwarunkiemkoniecznymodpowiedzialności
prawnejwKonstytucjijestalboogólnieujętenaruszenienormprawnych
(art.41ust.5,art.42ust.1,art.77ust.1),albosprecyzowanenaruszenie
Konstytucjilubustaw(art.145,art.156,art.198Konstytucji).Niezgod-
nośćzprawemniejestjednakżeuniwersalnąprzesłankąodpowiedzial-
nościprawnejnagrunciekonstytucyjnym.Artykuł21ust.2Konstytucji
zakładabowiem,żewywłaszczenie,zaktórenależysięodszkodowanie,
dokonywanejestwzgodziezobowiązującymprawem79.Ponadtoart.86
Konstytucjiprzewidujeodpowiedzialnośćwzwiązkuzwystąpieniem
określonegonormatywnieskutku(tj.pogorszeniastanuśrodowiska)80.
Skutektenmożestanowićzaśnastępstwozarównozachowańzgodnych,
jakiniezgodnychzprawem.
Przepisykonstytucyjnewróżnysposóbujmująprzyczynowe(kauzalne)
powiązaniamiędzyfaktemprawnym(zdarzeniemalbozachowaniem)
ajegonastępstwem(naruszeniemokreślonychdóbr).Związekprzy-
czynowywnaukachprawnych81możebyćwszakżeujmowanywszcze-
79
Worzecznictwiekonstytucyjnym,odróżniającwywłaszczenieodniedopuszczalnej
konstytucyjnienacjonalizacji,przyjmujesię,żewywłaszczeniepoleganaodjęciuwłasności
podmiotuprawaprywatnegotylkonarzezSkarbuPaństwalubinnegopodmiotuprawa
publicznego(np.wyrokTKz29.05.2001r.,K5/01,OTKZU2001/4,poz.87),które
dokonywanejestalbowprocesiestosowaniaprawawsposóbindywidualnyikonkretny
(np.wywłaszczeniewdrodzedecyzjiadministracyjnej-zob.wyrokTKz9.12.2008r.,
K61/07,OTKZU2008/10/A,poz.174),albowprocesiestanowieniaprawawsposób
abstrakcyjnyigeneralny(np.wywłaszczenieexlege-zob.wyrokz17.12.2008r.,P16/08,
OTKZU2008/10/A,poz.181).
80
K.Działocha(uwaga5doart.86Konstytucji[w:]Konstytucja...,t.3,s.4)wska-
zuje,żezuwaginatreśćart.86Konstytucji,systematykęorazkonstytucyjneznaczenie
ochronyśrodowiska,normykonstytucyjnedopuszczająwprowadzenieodpowiedzialności
obiektywnej.
81
Pomijamwtymmiejscuspóroto,czyujęcieprzyczynowości(kauzalności)
wprawiemacharakterautonomicznywtymsensie,żejestonokonwencjonalneiwpełni
zależneodobowiązującychnormprawnych,czyteżodpowiadafenomenalistycznemu
lubmaterialistycznemuujęciuprzyjmowanemunagrunciefilozofii(zob.np.szerzej
M.Kaliński[w:]Systemprawaprywatnego...,t.6,s.121in.).
