Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JadwigaKowalikowa
prawnośćzaśnieoznaczajedynieprzestrzeganiaregułgramatycznychczy
ortograficznych,leczrównieżadekwatnościsytuacyjnejifunkcjonalnej.
Językpięknyistarannyniemusibyćdrętwy,sztucznyczynapuszony.
Możnaotymuczniówprzekonać,uwzględniającwramachćwiczeńele-
mentyretoryki.
Wzięciapodochronęwymagarównieżpolszczyznapotoczna,któ-
ra,zwiększajączasięgswegoużycia,samasięmimotolerancyjnejnormy
wymawianiowej,składniowejistylistycznejpsuje.Nauwagęzasługują
zwłaszczadwazjawiska,którymszkoławinnasiękategorycznieprzeciw-
stawiać.Stanowiąonewykroczenieprzeciwkokulturzejęzyka.Skierowane
świadomieprzeciwkopartnerowikomunikacji,jednocześniekompromi-
tująichnadawcę.Grożąmimopozornejmocywykonawczej(wywoływa-
niezamierzonegoefektuireakcji)niepowodzeniemkomunikacyjnym.
Pierwszezjawiskotowzrastającaczęstotliwośćsięganiapowulgaryzmy.
Pojawiająsięoneprzedewszystkimwsytuacjachnieoficjalnych,takich
jakprzerwaczywycieczkaigłówniewjęzykuuczniów,alewzłagodzonej
postacieufemizmówzdarzająsięonerównieżnauczycielom.Niekiedywy-
stępująwwypowiedziachadresowanychdowychowanków,np.przybraw-
szyformęzwrotównacechowanychnegatywnąekspresjąorazprzezwisk.
Zjawiskodrugietoagresjajęzykowa.Jejwykładnikamisąnietylkowulga-
ryzmy.Powstajeonarównieżprzyużyciuśrodkówjęzykowych,którejako
takieniesąsamejejnośnikami.Rodzisięwwynikuokreślonegosposobu
operowaniaznaczeniemibudowąsłowa(słowotwórcząifleksyjną),mo-
delemskładniowym,formągatunkowąwypowiedzi,jejkontekstem,sty-
lem.Zabiegidydaktycznemusząwięcskupiaćsięnienanutkaniu”języko-
wymanalizowanegoitworzonegotekstu,lecznaceluiintencji,wktórych
realizacjęzostająwłączonenegatywneemocje.Trzebajepodjąć,mając
świadomość,iżichskutecznościniesprzyjająobserwowanezłenawykiję-
zykowe,częstopowszechnewśrodowiskachludzidorosłych,awśródnich
osóbpublicznych,np.polityków,dziennikarzy,tzw.celebrytów.Młodzież,
biorącznichprzykład,przejmujewzorcekomunikacyjne.Usprawiedliwia
ichnaśladowaniemwłasnąpraktykę.Wtensposóbtworzysięzamknię-
tekołowzajemnegowarunkowania.Jeżeliniezostanieonoprzerwaneza
pomocąinterwencjidydaktycznej,dzisiejsiuczniowie,hołdującyagresji
językowej,będąnawłasnyobrazipodobieństwowychowywaćswoich
uczniówipotomków.
