Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JadwigaKowalikowa
najpierwjejupodrzędnieniemwobecumiejętności,jejkrytykąwramach
przeciwstawianiasobieobuefektówkształcenia.Zaczętoniestetyskutecz-
nie,gdyżprogramowoiwkontekścieuzasadnień,eliminowaćzeszkol-
nejedukacjipolonistycznejtzw.gramatykę.Szczęśliwiewydajesię,żeów
okresmaszkołajużpozasobą.MianowiciewnajnowszejPodstawiepro-
gramowej,mimożeniespełniłaonacałkowiciedezyderatówioczekiwań
obrońcówteoriijęzykowej,uznano,iżjestonajakoskładnikkształcenia
językowegopotrzebna.Wśródzagadnieńdlaniegokluczowych,azara-
zemstanowiącychjegocele,znalazłosięnabywanieprzezuczniówtzw.
świadomościjęzykowej.Niedasięjejzaśposiąśćidoskonalićbezwiedzy
ojęzyku,bezrefleksjinadjegoistotą,budową,składnikamiiichfunkcją
jakooperatorówinośnikówinformacji.Samodoświadczeniekomunika-
cyjnetutajniewystarczy.
Podstawaprogramowasankcjonujetradycjędydaktycznąwtymsen-
sie,iżskupiauwagęnanabywaniuprzezuczniówtzw.językaliterackiego.
Procesnauczaniawinienwyposażyćichwtzw.kompetencjęjęzykową.
Czynależyjąrozumiećwąsko,biorącpoduwagętylkojednąodmianę
współczesnejpolszczyzny?Dokumentoperujeprzecieżtakżekatego-
riąkompetencjikomunikacyjnej.Obejmującwiadomości,umiejętności
iskutkującokreślonymipostawamiaksjologicznymideterminującymi
zachowaniajęzykowe,tanabytadyspozycjawinnaprzejawiaćsięwsku-
tecznościporozumiewaniasięwróżnychsytuacjach,atakżeprzywyra-
żaniuróżnychintencjiirealizowaniurozmaitychcelów.Abyzdefiniować
izinterpretowaćsamopojęcie,niewystarczyodniesieśćsiędonormy,
którąmierzysiępoprawnośćwypowiedzireprezentującychtzw.dialekt
kulturalny.Koniecznejestrównieżuwzględnieniebadańsocjolingwi-
stycznychisformułowanychwichrezultaciepoglądów.Zaśopisy,kwa-
lifikacjeorazklasyfikacje,wjakichpoglądytesięwyrażają,wpołączeniu
zteoriąpragmalingwistycznąkażąpatrzećnajęzykprzezpryzmatjego
różnychwariantów.Zprzyjęciapostawypoznawczejotwierającejsięna
zjawiskopluralizmuorazkompleksowościwynikaakceptacjawielości
iróżnorodności.Czypowinienstądwyniknąćstosunekwpełniaproba-
tywnydowszystkichodmianpolszczyznyużywanychwszkole?Czynale-
żypodchodzićtolerancyjnieiafirmatywniedowszystkich?Ajeżeliniedo
wszystkich,todoktórych?Jakieobszaryzachowańjęzykowychobsługi-
waneprzezposzczególneodmianywinnystaćsięprzedmiotemzaintere-
