Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIPojęciaiteoriekonfliktów...
totymbardziejwobrębiespołeczeństwwyższych,cywilizowanych.Stosując
kryteriumprzynależnościgrupowej,złatwościąmożnasiędoszukaćmniej
ibardziejobcych.WtensposóbZnanieckizwróciłuwagęnapozornośćinie-
dorzecznośćustalaniaobcościnapodstawieprzynależnościgrupowej.
Takasamazawodnośćdotyczyokreślaniaobcościzapomocąkryterium
odmiennościiróżnic.AutorStudiównadantagonizmemdoobcychprzywo-
łujetuprzykładbiałychanglosaskiegopochodzeniaiMurzynówwStanach
Zjednoczonych.Zauważa,żeróżnicamacharakterprzedewszystkimraso-
wy,awdalszejkolejnościspołecznyizwiązanyzpoziomemwykształcenia.
Niedostrzegazaśróżnicwtreścikultury,gdyżAfroamerykanie,niemając
odrębnejkulturywłasnej,pozaprzeżytkamimagicznymi,nielicznymidzie-
łamisztukiipoezjiludowej,językaiukładówspołecznych,przyjęlikulturę
białych
18
.
Znanieckistwierdza,żeoobcościniestanowiąróżniceobiektywne,leczde-
cydująoniejsubiektywneoceny.Ponadtododaje,żecisamiludziedlatychsa-
mychludzimogąrazokazaćsię„swoimi”
,azainnymrazem„obcymi”
.Socjolog
postawiłhipotezę,którajestzarazemsocjologicznądefinicją„obcego”
.Brzmi
ona:„Przedmiotludzkidoświadczanyjestprzezpodmiotludzkijakoobcy
zawszewtedyitylkowtedy,gdyzachodzimiędzynimistycznośćspołeczna
napodłożurozdzielnychukładówwartości”
19
.Zgodniezprzyjętąhipotezą,
każdorazowewyjaśnienieobcościmusibyćpodparteopisemwarunków,
okoliczności,sytuacjiizmieniającegosięcharakterustyczności.Definicjaob-
cegozaproponowanaprzezZnanieckiegopozwalaponadtodostrzecbliskość
znaczeniowątegopojęciazpojęciem„wroga”
.Socjologtenbowiemmówi
o„rozdzielnychukładachwartości”
.Gdyzatemwmiejscesłowa„obcy”wstawi
sięsłowo„wróg”
,definicjanabierawiększejklarowności.
F
.Znanieckiwyróżniłczteryrodzajewrogości.Wpierwszymznichdzia-
łaniespołecznezmierzadozapobiegnięciakontaktomspołecznymmiędzy
społecznympodmiotem(agent)aspołecznymprzedmiotem,poprzezuni-
18
19
Por
Ibidem,s.22.
.Ibidem,s.14.
–25–
