Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odkonfliktudorzezi...
2.2.„Swoi”i„obcy”jakopodmiotkonfliktu
wujęciuFlorianaZnanieckiego
F.ZnanieckiodrzuciłpodejścieL.Gumplowiczaijegokontynuatorów,
W.G.SummeraiA.G.Kellera,wyprowadzająceantagonizmdoobcych
zinstynktusamozachowawczego,pobudzającegodowalkiobyt.Praca
Znanieckiegoskupiałasięnagromadzeniuprzykładówobalającychhipotezy
Gumplowiczaiinnychwodniesieniudorozumieniapojęcia„obcy”
.
Wliteraturzesocjologicznejistniejądwiezasadniczeinterpretacjepojęcia
„obcy”
.Wedługpierwszejznich,socjologowiezaobcychuznajątych,któ-
rychzdanąjednostkąniełączyżadnawięźspołeczna.Drugiezaśpodejście
zaobcychuważatych,którzysięznacznieodtejjednostkiróżnią:rasowo,
plemiennie,kulturalnieitp.Wpierwszymprzypadkuważnejestrozumienie
pojęciawięzispołecznej,aprzezniąmożnarozumiećzarównowspólnąprzy-
należnośćdogrupy,jakizwykłeprzebywaniejednostekimniejszychgrup
oboksiebie.Wtymwięcpodejściuobcymisąnie-członkowiedanejgrupy
wprzeciwieństwiedoswoich,tj.członkówtejgrupy.Zgodniezaśzdrugą
interpretacjązaobcychmożnauznaćtych,zktórymijednostkawogóle
sięniestykałalubmiałakontaktograniczony.Wtymrozumieniu„obcy”
jestznaczeniowopodobnydo„nieznany”.WStudiachnadantagonizmem
doobcychZnanieckipiszenatematprzynależnościgrupowej.Twierdzion,
żeobcośćniewynikatylkoiwyłączniezbrakuwspólnejprzynależnościgru-
powej.Plemionaskładająsięzmniejszychgrup:rodziny,rody,fratrie,związki
tajne.Zatemstosująctęzasadę,trzebabyprzyjąć,żenienależącydorodziny
sąobcymiwstosunkudoczłonkówrodzinyitd.,pomimożeprzynależąc
dotegosamegoplemieniasąswoimi
16
.
Idącdalejzapodjętąmyślą,Znanieckidostrzegłpułapkęstopniowania
obcości,acozatymidzierównieżswojskości.Postawiłonpytanie:„Ktojest
bardziejobcy—członekrodu,należącydorodziny,czyczłonekrodziny,
nienależącydorodu?”
17
.Jeślinawetwkręgurodzinymożesięznaleźćobcy,
16
Por
.F
.Znaniecki,Studianadantagonizmemdoobcych,Poznań1931,s.8-9.
17
Ibidem,s.10.
–24–
