Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
116
Rozdział3.Swobodaumówaograniczeniawobrocienieruchomościami
którenieprzesądzająojejbycie,niestanowiąojejskutecznościinieodnosząsiędo
spełnieniaświadczeniaztejumowy(zawarcieumowyprzyrzeczonej)alekształtują
zachowaniastronwokresiepoprzedzającymzawarcieumowyprzyrzeczonej.Dota-
kichpostanowieńnależymiędzyinnymiokreśleniezobowiązaniajednejzestrondo
spełnieniaświadczeniazumowyprzyrzeczonejluboświadczeniawiedzyozapłaceniu
cenysprzedażyprzedmiotutejumowy.Natymetapiestosunkuprawnegonieistnieje
jeszczezobowiązaniezumowyprzyrzeczonej,awięcnieistniejepodstawaprawna
świadczenia,leczjesttotylkoporozumieniestroncodoceluświadczenia-uzyska-
niaświadczeniaekwiwalentnegowpostaciprzeniesieniawłasnościlokaluiudziału
wczęściachwspólnychnieruchomości.Jeżeliniezostajezawartaumowaprzyrze-
czona,niezostajeosiągniętyzamierzonycelświadczenia,cooznacza,żebezwzględu
naprzyczynęjejniezawarcia,świadczeniewpostacizapłaconejceny,jakonienależne
podlegazwrotowi.Świadczeniestajesięnienależnezchwilą,wktórejwiadomo,żecel
niezostałosiągnięty-umowaprzyrzeczonaniemożebyćzawarta;wtejsprawiepo
upływierokuodzawarciaumowyprzedwstępnej(art.389§2k.c.).Zwrotświadcze-
nianatejpodstawienastępujewpełnymzakresie,bootrzymującyświadczeniewie,
żeotrzymałjejeszczeprzedpowstaniemzobowiązania”(wyrokSNz15.11.2016r.,
IIICNP9/16,LEXnr2159089).
nZasadaswobodyumówstwarzapodmiotomobrotucywilnoprawnegomożliwość
kształtowaniastosunkówzobowiązaniowychinnychniżtypowe(skodyfikowane).
Stronyuzyskująkompetencjędotworzeniazupełnienowychtypówumówniepo-
dobnychdonormatywnieokreślonychwkodeksiecywilnymlubinnychustawach.
Mogątakżewzorowaćsięnaumowachnazwanych,aleokreślającłączącyichstosu-
nekzobowiązaniowydokonywaćpewnychmodyfikacjilubuzupełnień,kreującwten
sposóbbardziejodpowiednidlanichinstrumentprawny”(wyrokSAwKrakowie
z4.11.2016r.,IACa925/16,LEXnr2166578).
nPotrącenieumowne,zwaneczasemrównieżpotrąceniemkompensacyjnym,jest
unormowanąpozak.c.umowązawieranąnaustalonychprzezstronywarunkach,
wgranicachokreślonychwart.3531k.c.Jegodopuszczalnośćwynikazogólnejza-
sadyswobodyumów,aumowawtymzakresiepodlegaoceniezpunktuwidzenia
właściwościstosunkuprawnegoizasadwspółżyciaspołecznego.Dlaprawnejskutecz-
nościtakiegooświadczeniawystarczazłożenieoświadczeniawolitylkoprzezjedną
zestron,którejprzysługujewierzytelnośćprzedstawionadopotrącenia”(wyrokSA
wKrakowiez3.11.2016r.,IACa1058/15,LEXnr2191614).
nDlaskutecznegozastrzeżeniaprawaodstąpieniakontrahencimuszązawrzećważną
umowęiograniczyćprzyznanąkompetencjęterminemkońcowym.Przepisart.395
§1k.c.dopuszczaprzyznaniejednejlubobustronomumownegoprawaodstąpienia
wyłączniewciąguoznaczonegoumowąterminu.Możeonbyćdośćodległyiupły-
waćwczasie,gdyświadczeniepowinnobyćwykonywane.Jednakzważywszyna
funkcje,jakieówkońcowyterminpełni(ograniczeniestanuniepewności),strony
HelenaCiepła
