Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
płótnokilkukrotniezmieniałowłaścicieli.NapoczątkuIIwojnyświatowej
zostałonabyteprzezNiemców,conietypowe,wdrodze(wymuszonego,ale
jednak)kupna,aniegrabieży;zawieszonewjednejzkwaterAdolfaHitlera;
anastępniezamkniętewsłynnejkopalnisolipodAltaussee,gdziefaszyści
chronilijeprzednalotamialiantów.ObrazVermeera,podobniejakinnezgro-
madzonetamwybitnedziełakulturyeuropejskiej(wtymMadonnazBrugii
MichałaAniołaczyfragmentyOłtarzagandawskiego),cudemuniknąłznisz-
czenia.PowojnietrafiłdoAustrii,gdziewwiedeńskimKunsthistorisches
Museumjestprezentowanydodziś.
Otokrótkaiwwielumiejscachniepewnahistoriadzieła,któramożebyć
punktemwyjściadlaróżnychwątkówsocjologicznejrefleksji.Dlaprzykła-
dupodajemyczterytropy,zaznaczającprzytym,żewdalszychesejachogra-
niczamysięzazwyczajdorozwinięciatylkojednegozwieludostępnychujęć
analitycznych.
1.LosyAlegoriimalarstwa,obrazunamalowanegowdrugiejpołowie
XVIIwieku-okresieprężnegorozwojugospodarekwolnorynkowych
wwydaniupółnocnoeuropejskim-możnaodnieśćdokoncepcjitrans-
formacjikapitalizmuautorstwaDanielaBella.Wsiedemnastowiecznej
Holandiiprawomrynkupodlegałynietylkodobrapodstawowe,ale
równieżwytworykulturyartystycznej,wtymdziełasztukimalarskiej.
Wyłonieniewspółczesnychinstytucjiobrotusztuką:domówaukcyj-
nych,galerii,muzeówitp.jestdalekąpochodnąpraktyktypowych
dlaholenderskiegozłotegowieku.Procesewolucjirynkusztukiwar-
topoddaćanaliziezarównowperspektywieteoriiświataartystycznego
RichardaDickiego(por.Dickie1984),jakiwizjiBella,którywreorga-
nizacjidawnychdziałańupatrujekorzenidzisiejszychpostawspołecz-
nych.nSprzeczności,jakiedostrzegamwewspółczesnymkapitalizmie,
mająsweźródłowsplątanychwątkach,którekiedyświązałygospo-
darkę,zkulturąorazwewpływiehedonizmu,którystałsiędomi-
nującąwartościąwnaszymspołeczeństwie”(Bell1998:31)-pisze
Bell,podkreślając,żeobecnekonfliktywewnątrzzachodnichspołe-
czeństwnależyprzypisaćpostępującemuoddalaniusiętrzechspośród
ichobszarów:ekonomii,politykiiszerokopojmowanejkultury(por.
Bell1998:33).DziejepłótnaVermeera-pierwotnieuparciezatrzy-
mywanegoprzezspadkobierców,późniejsprzedawanegokolejnym
