Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Dysleksjanatlezaburzeńneurorozwojowych
Niemożnasięzatemdziwić,żetakżewPolsceiinnychkrajachEuropytrudno-
ściwuczeniusięrozumianowpodobnysposób(Krasowicz1997;Bogdanowicz,
Krasowicz-Kupis2005a).
Wieluautorówpodkreśla,żeprzedstawionepowyżejklasycznerozumienie
zaburzeńuczeniasiępozwoliłooddzielićjewyraźnieodinnychrodzajówniepełno-
sprawności.Wskazałotakżeróżnicemiędzytrudnościamiwuczeniusięwynikają-
cymizniepełnosprawnościintelektualnejlubzaburzeńemocjonalnychiosobowości.
KolejnymkrokiemwkierunkubardziejprecyzyjnegodefiniowaniaLDbyłapu-
blikacjaTheNationalJointCommitteeonLearningDisabilities(NJCLD1990),naktórą
dodziśpowołujesięwieluautorów.Czytamywniej,żeterminDtrudnościwuczeniu
się”(learningdisabilities)Djestterminemogólnymodnoszącymsiędoheterogenicznej
grupyzaburzeńprzejawiającychsięistotnymitrudnościamiwnabywaniuumiejętności
słuchania,mówienia,czytania,pisania,rozumowaniaczyumiejętnościmatema-
tycznych.Tezaburzeniasąwrodzone,spowodowaneprawdopodobniedysfunkcjami
centralnegoukładunerwowego,imogąpojawiaćsięwciągużyciajednostki.ZLD
mogąwspółistniećproblemyzzachowaniemautoregulacyjnym,percepcjąspołeczną
czyinterakcjamispołecznymi,aleonesamewsobieniestanowiąistotyLD.Ponadto
LDmogątowarzyszyćinnymrodzajomniepełnosprawności(np.osłabieniasenso-
ryczne,upośledzenieumysłowe,zaburzeniaspołeczneiemocjonalne)lubskutkom
pewnychoddziaływańzewnętrznych(np.różnicekulturowe,niewłaściwenauczanie),
aleniesąichrezultatem”(NJCLD1990,s.1).
MimożedefinicjaNJCLDwskazujenaróżnorodność,uporczywośćiwrodzoną
etiologiętrudnościwuczeniusię,toprezentujeniejednoznacznyopistegozłożonego
iheterogenicznegozaburzenia.
Definicjetegotypu,jakprzytoczonewyżej,niemogąbyćłatwoweryfikowane
empirycznie,atakżeniedostarczająpraktykomibadaczomużytecznychinformacji,
azatemzarównozewzględównaukowych,jakiaplikacyjnychsątrudnedozaak-
ceptowania.Jużwlatach90.ubiegłegowiekuFinnEgilTønnessen(1995)pisał,że
definicjaLD,wtymdysleksji,powinnazostaćzweryfikowanaiocenionazapomocą
obiektywnychkryteriów.
Kolejnelataprzyniosłyróżnorodnerozważanianadnaturątrudnościwuczeniu
się,cowefekciespowodowałoukonstytuowaniesiępewnychzałożeń,którenalata
ustabilizowałykryteriadiagnostyczneizarazemperspektywydefiniowaniaLD.
Coprawdadzisiajsąonejużnieaktualne,alewartodonichwrócićzewzględuna
ichciąglesporąpopularność,takżewpolskiejliteraturze.Zasadydiagnozowania
idefiniowaniawykorzystywałyzatem:
kryteriumrozbieżności-międzyosiągnięciamiszkolnymi,wtymnp.pozio-
memczytania,iIQlubwiekiemżyciadziecka,
