Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Dysleksjanatlezaburzeńneurorozwojowych
Takieujęcie,odzwierciedlonewdefinicjach,maniewielkąmocwyjaśniającą,ale
bywaprzydatnewpraktyceorazpomagawporządkowaniusytuacjidziecizróżnego
typutrudnościamiwuczeniusię.
Kryteriumheterogenicznościzwiązanejestzkoniecznościąuwzględniania
wielopostaciowościLDorazformułowaniadefinicjidostosowanychdospecyficznej
dziedziny.NajczęściejwyróżniasiętypyLD/SLDzewzględunadziedzinę,której
dotyczą-czytania,pisanialubmatematyki,coznajdujeodzwierciedleniewaktual-
nychklasyfikacjach.
Niemawątpliwości,żezjawiskoLDistniejerealnie,nawetjeślinajbardziej
obiecującehipotezydotyczącejegoistotymająbrakiwalidacyjne.Uzyskanonie-
zaprzeczalnedowodyempiryczne,pochodzącezróżnorodnychźródeł,nato,że
dziecizLD:
różniąsięoddziecimającychtypoweosiągnięciaszkolne,
różniąsięmiędzysobązewzględunatypytrudnościwuczeniusięobejmujące
inneobszary,jakmatematykaczyczytanie(np.dysleksjaidyskalkulia),
różniąsięoddziecizinnymitypamitrudnościwprzetwarzaniuinformacji,
np.ADHDczyzzaburzeniemjęzyka(Lyon,Fletcher,Barnes2003).
PonadtoposzczególnetypyLDróżniąsiępodwzględemswoichkorelatów
neurobiologicznychipotrzebedukacyjno-terapeutycznych,podobniejakzuwagi
nacharakterystykipoznawcze(Fletcheriin.2002;Lyoniin.2001;Morris2002).
KeithE.Stanovich(1993)jużwlatach90.pisał,że:Dnaukoweposzukiwania
pewnegoogólniezdefiniowanegozjawiska,jakimsątrudnościwuczeniu,ma
niewielkisens,gdyuwzględnimyheterogeniczność,zmiennośćposzczególnych
dziedzinuczeniasię.Poszukiwaniatepowinnyiśćwkierunkudefiniowaniagrup
specyficznych,wterminachgłównejdziedzinydeficytu(trudnościwczytaniuczy
wmatematyce).Rozmiarwspółwystępowaniatychdysfunkcjistajesięwtedykwestią
empiryczną,anieczymś,oczymmożeapriorirozstrzygaćdefinicja”(Stanovich
1993,s.273).
Definicjedysleksjiczęstopodkreślajątakże,żejestonajednymztypówtrudno-
ściwuczeniusię.TakteżbyłaonarozumianawPolsce.MartaBogdanowicz(1993)
proponowałaszerokierozumieniedysleksjijakosyndromuobejmującegotrudności
wczytaniuoraztrudnościwpisaniuróżnejnatury(dotyczącetechnikipisania
ipoprawności).
Wrozumieniuwąskimdysleksjaodnosisiętylkodotrudnościwczytaniu.Należyzazna-
czyć,żewświetlenp.klasyfikacjizawartychwICD-10iDSM-5trudnościomwczytaniu
ocharakterzedysleksjimogą,aleniemuszą,towarzyszyćtrudnościwpisaniu.
