Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KULAWY
,ZAPRACOWANYBĘKART–HEFAJSTOS…
17
Tęsamąasocjacjęodnaleźćmożnawświecieśmiertelników.Najszpet-
niejszyczłowiekwalczącypodTroją-Tersytes,utykałnakrzywychnogach
ijednocześnieokreślanogonajtchórzliwszymzHellenów,godnympogardy
innychżołnierzy20.Paradoksalnąasocjacjęmiędzybudzącąśmiechdeforma-
cjąfizyczną,wojennymzaangażowaniemijednoczesnymbrakiembojowego
duchaznajdujemyrównieżwopowieścioArtemonie-kulawymkonstruk-
torzemachinwojennych.ŚwiadczącyusługiPeryklesowiwynalazca,miał
zwyczajwszędzieporuszaćsięwlektyce,czymzasłużyłsobienaprzydomek
Peryforetos(nWszędzieobnoszony”).RównoleglePlutarchtłumaczyłówfakt
ogromnymtchórzostweminżyniera,takwielkim,żenieustannietrzymano
nadnimspiżowątarczę,byuniemożliwićupadeknańczegośzgóry21.Zprze-
trwałychźródełwynika,żekulawimężczyźniteżwyruszalinawojnę,anawet
moglidowodzićarmiąjakspartańskikrólAgesilaos,jednakichzdrowitowa-
rzyszebroninaigrywalisięznich22.
Zachowaneświadectwapozwalająsądzić,żeludziekalecy-kulawi,garbaci
ikarłowacibyliczasemnajmowanidorozbawianiaswoimtańcemgościpod-
czasprywatnychspotkań23.Ztegopowodunawieluwazachgreckichwidać
tancerzyzezniekształconymistopami.ByćmożenazywanoichHephaistoi,
czylin(tancerzami)Hefajstosa”24.Ludzieżyjącywstarożytnościniewidzieli
wtymnicnegatywnego.ArystoteleswPoetycewyraźnienapisał,żekome-
diajestnaśladowczymprzedstawieniemludzigorszych,aleniewszystkich
ichwad,ajedyniebrzydoty,którejczęściąjestśmieszność.Wedługfilozofa,
tocozabawnepozostawałowzwiązkuzoszpeceniem25.
Hellenowiewyobrażalisobie,żebogowiepodzielająichpoglądywkwestii
szpecącegokalectwa,jednakże-jeślibliżejtoprzeanalizować-sprawadoty-
czyłajedynieHefajstosa.Choćbóstwawielokrotniewyśmiewałyiwyszydzały
siebienawzajem,totylkowprzypadkuKulawcachodziłoopłaszczyznęfizyczną,
tj.uszkodzeniacielesne.Zasadniczobogówrozśmieszałyichwzajemnesłabości
wynikającezncechcharakteru”,naprzykładwZeusiewesołośćwzbudziłwidok
roztrzęsionejArtemidy,którejchwilęwcześniejHerandałapouszach”,aDionizosa
bogowiewyśmiewalizpowodutchórzostwa,zniewieściałychobyczajówiczaso-
wejutratyrozumu26.Zdarzałosię,żeto,cowświecieludzkimuchodziłozawadę
andtheDisplayofWeapons,[w:]ArchaicGreece:NewApproachesandNewEvidence,red.N.Fisher,
H.vanWees,London1998,s.336.
20Homer,Iliada2,216-220.
21Plutarch,Perykles27,3-4.
22Plutarch,Powiedzeniaspartańskie2,34;69,45.
23R.Garland,op.cit.,s.33-34,114.
24Głównienawazachkorynckich,zob.T.J.Smith,Komastoior„Hephaistoi”?VisionsofComic
ParodyinArchaicGreece,nBulletinoftheInstituteofClassicalStudies”2009,nr52,1,s.69-92.
25Arystoteles,Poetyka1449B.
26Homer,Iliada21,489-510;Lukian,Rozmowybogów18.
