Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
LUCYNAKOSTUCH
Cogodneodnotowania,towłaśnieHefajstosadotyczynajstarszyzachowany
wliteraturzeeuropejskiejopisszyderczegośmiechu.
WRozmowachbogówLukiana-największegoantycznegosatyryka-jeden
zdialogówdotyczyporównaniaHefajstosazGanimedesem.Tenostatni-obiekt
miłosnychzakusówZeusaipodczaszybogów,budziłwielkiniesmakHery.Ojciec
bogów,wodwecie,zwróciłsiędożonyzdrwiną:
[…]Hefajstos,twójsynalek,kuternoga,powinienbynalewać,przychodzącwprost
zkuźni,obsypanyjeszczeiskramiizaledwieobcęgiodłożywszy.Zjegorączekpo-
winniśmybraćkielich,jegodosiebieprzyciskaćiobcałowywać,aczkolwieknawet
ty,rodzonajegomatka,niechciałabyśgowtęjegobrudną,usmolonątwarzyczkę
pocałować[…]3.
WinnymdialoguLukianaznaleźćmożnabardzopodobnącharakterystykę
boga:
PodobnedotychhistoriebająteżoHerze,żeniepoznawszymężanistąd,
nizowądsynapowiłaniewydarzonego,Hefajstosa,niezbytwysokospołecznie
zaawansowanego,marnegorzemieślnika,kowalawdymnejkuźniżyciecałepę-
dzącego,odciągłejpracywogniutakzamorusanego-ztakimjeszczedefektem
wnogach![…]4.
Hefajstostobógdziwny,wyjątkowy.Choćwiadomo,żegreccybogowiepozo-
stawalibliscyludziom,ponieważstanowiliczęśćtegosamegoświata,tojednak
żadneinnebóstwonieposiadałoażtylucechułomnegoczłowieka.Antyczna
wyobraźniauczyniłaHefajstosabogiemuszkodzonym-zarównonapłaszczyź-
niefizycznej,jakiwwymiarzespołecznym.Pochodząceznieprawegołożabóstwo
kulałoipracowałowpocieczoła,wykonującprzytymzawód,któryniecieszyłsię
wświeciegreckimpoważaniem.Krótkomówiąc,Hefajstosreprezentowałtyppogar-
dzanywhelleńskiejspołeczności.NawetAres-bratHefajstosa,równieżzrodzony
bezudziałuojca,określanymianemszalonegoipozbawionegohonoru,niestanowi
tuanalogii.Bógwojnyzpowodzeniemmieściłsięwmodeluarystokratycznegostylu
życia,któryGrecyprzypisywaliwłasnymbóstwom:machałwłócznią,pędziłrydwa-
nem,oddawałsięmiłostkom.Hefajstostobógponury,przyszarzały,brudny,odrzu-
conyprzezżonęipomimoobcowaniazogniem,całkowiciepozbawionyblasku.
Choćgreckisystemreligijnystanowiłskomplikowanąsiećabstrakcyjnych
(symbolicznych)zależności,porównywanązgramatykąjęzyka,tojednakboskie
nciało”byłoistotnymelementemwierzeń,dlategomówisięnawetonżyciu
codziennym”greckichbogów5.Niewątpliwiemożnaprzyjąć,żeobrazHefajstosa
3Lukian,Rozmowybogów5,przeł.M.K.Bogucki,Wrocław1962,s.22.
4Lukian,Oofiarach6,przeł.M.K.Bogucki,Wrocław1962,s.88.
5G.Sissa,M.Detienne,LaViequotidiennedesdieuxgrecs,Paris1989(angielskietłumaczenie:
TheDailyLifeoftheGreekGods,California2000).
