Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
I.Ostrożnekroki.UznanieZwiązkuSowieckiegow1933r.
przystałnauznaniezobowiązańfinansowychRząduTymczasowego,czylinego-
cjowanie187milionówdolarów.Aleitęsumęuznałzazbytwygórowaną.
Podczasnegocjacjiwśrodę,15listopadaprzedpołudniem,najpierwkrótko
zRooseveltem,MorgenthauemiBullittem,anastępnieprzezdwiegodzinyjuż
tylkozBullittemiMorgenthauem,którypełniłobowiązkisekretarzaskarbu,
usłyszałjednak,żeniespłaceniedługówprzezjegorządbędzieskutkowaćnie-
otrzymaniemnowegokredytu,gdyżtakprzewidywałJohnsonBill,któryczekał
wKongresienauchwalenie;wszedłwżyciewkwietniu1934r.91Pozatym,jak
sugerowałmuBullitt,zaproponowanieprzezrządsowieckiabsurdalnieniskiej
sumymogłorównieżbyćźleprzyjęteprzezKongresStanówZjednoczonych
itymsamymMoskwanieotrzymałabyanijednegocentakredytu,naktórymjej
takbardzozależało.ZakończywszyrozmowyzLitwinowemprzedlunchem,
Bullittbłyskawicznienapisałmemorandum,upierającsię,abyRooseveltnie
przystawałnamniejszeodszkodowaniedlastronyamerykańskiejniż100milio-
nówdolarów.Zaproponowałtakże,żepojawisięwBiałymDomuwcześniej,
przedpowrotemLitwinowa,izredagujeprojektostatecznegoporozumienia92.
Spotkanieogodzinie14.00wGabinecieOwalnymdoprowadziłodozaska-
kującegouzgodnienia-gentleman’sagreement.Porozumienietostanowiło,że
rządsowieckispłacirządowiStanówZjednoczonychAmerykidługrząduKie-
renskiegowwysokościconajmniej75milionówdolarów,wformiedodatko-
wychprocentówdodanychdoratyspłatynowejpożyczki,naktórejotrzymanie
Sowieciliczyli93.Jednocześniewszystkieinnezobowiązaniafinansowezostały
umorzone.
Wypracowująctoporozumienie,zarównoRoosevelt,jakiLitwinowzaak-
centowaliswojezastrzeżenia.Wpisalije-AmerykaniewDMemorandumby
PresidentRooseveltandtheSovietCommissarforForeignAffairs(Litvinov)”,
aLitwinowwDSowmiestnojekommjunikeNarodnogoKomissaraInostrannych
DiełSSSRM.M.LitwinowaiPresidentaSSzARooseveltaopieriegoworachpo
finansowymwoprosom”94.ObatedokumentyzostałypodpisaneprzezRoose-
veltaiLitwinowaogodzinie14.45wobecnościMorgenthauaiBullitta,przy
czymLitwinow,donoszącMoskwieoosiągnięciuporozumienia,zastrzegał,że
prezydentpodwpływemswoichdoradcówmożezechciećnanieśćjeszczejakieś
poprawkimerytorycznelubwręczzgłosićnoweżądania.Dotegojednaknie
doszłoichoćRooseveltzaznaczył,żesumymniejszejniż150milionówdolarów
Kongresniezaakceptuje,obiecał,żepostarasięprzekonaćpolitykówzKapitolu,
abyniebyłaonawiększa.ZkoleiLitwniowzrobiłuwagi,któreokazałysiępoży-
tecznewprzyszłychnegocjacjachokredyty.Stwierdził,żewysokośćżądanych
przezAmerykanówspłatjegorządowiwydajesięzdecydowaniezawysoka.Co
91ListBullittadoRoosevelta,15XI1933,w:ForthePresident,O.H.Bullitt(red.),s.48-49,ten
samlistwFRUSSU,s.25-26.
92Tamże,s.48.
93MemorandumbyPresidentRooseveltandtheSovietCommissar,15XI1933,FRUSSU,s.26-27;
SowmiestnojekommjunikeNarodnogoKomissaraInostrannychDiełSSSRM.M.LitwinowaiPresi-
dentaSSzARooseveltaopieriegoworachpofinansowymwoprosom,15XI1933,DWP
,dok.361,s.640.
94Tamże,obadokumenty.
