Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Samobójstwoiautodestrukcjawgreckichopowieściachmitycznych
23
wofierzeznamyzhistoriiIfigenii,córkiAgamemnona(Apollodor,Biblioteka
[Epitoma]3,21).Takiewątkiwmiciestanowiąniewątpliwiewypowiedźocharak-
terzeideologicznymiuzasadniająpodziałrólwżyciuspołecznym.Praktykitego
typuznamytakżezinnychźródeł,awszechobecnywżyciuGrekówmitwyraź-
nieodpowiadanapotrzebymężczyznjakoodbiorców(osytuacjikobietzob.
Reinsberg1998;Wypustek2007).
Przytoczmytumożedwanajbardziejwyrazisteprzykłady,gdymężczyźniuzur-
pująsobieprawodopanowanianadkobietamiiichciałami.Wobuwypadkach
matozwiązekzkarąwymierzanąciałukobietzaprzekroczeniejakichśnorm.
PierwszydotyczyApemosyneijejbrataAlthajmenesa,którypodnieobecnośćojca
przejmujerolępanadomu(Katreusa,synaMinosa).Rodzeństworatowałosię
ucieczkązKretynawyspęRodos,gdybógoznajmił,żeKatreuszginiezrękiktó-
regośzdzieci.OddajmygłosApollodorowi(Biblioteka3,14):
Niedługopotem[Althajmenes]zostałzabójcąswejsiostry.Otóżzapłonąłdoniejpo-
żądaniemHermes,leczchoćścigałją,niemógłjejpochwycić(górowałabowiemnadnim
szybkościąstóp).Rozłożyłwięcnaścieżceświeżozdarteskóry,aonapoślizgnęłasięna
nich,gdywracałaodźródła,itakjązgwałcił.[Apemosyne]wyjawiłabratu,cosięstało,
onjednak,sądząc,żebógjesttutylkowymówką,kopałją,ażzmarła.
Pierwszarzecz,którazwracauwagę,topotraktowaniedziewczynyprzezHermesa
jakozwierzyny,którąsięścigaichwytawpułapkę.Takisposóbprzedstawiania
kobiettodośćczęstymotywwliteraturzeantycznej.Drugakwestiatozachowanie
brata,któryuznaje,żemaprawodopanowanianadseksualnościąsiostry,iwbru-
talnysposóbkarzejąza(rzekome)złamaniezasad.Kobietywtymświecie,co
widaćwwieluopowieściach,niepowinnywyrażać(aninawetmieć)własnych
potrzebisamodzielniewybieraćpartnerów.Zatęsferęichżyciazawszeodpowia-
daktóryśzmężczyzn-ojciec,bratczysyn-azłamanietejregułyjestsurowo
karane.Kobietysązamykanewwieży,podziemiączywydawanenaśmierćna
morzu,jakDanae,matkaPerseusza(Apollodor,Biblioteka2,34-35).
TakilospodzieliłatakżeSkylla,córkamegarejskiegowładcyNisosa,która
poniosłabrutalnąkaręzapróbęwyrażeniawłasnychpotrzeb(Apollodor,Biblio-
teka3,210-211):
Niedługopotem[Minos],którybyłpanemmorza,wyprawiłsięzflotąprzeciwkoAte-
nom.ZdobyłMegarę,którąwładałNisos,synPandiona,izabiłMegareusa,synaHip-
pomenesa,botenprzybyłnapomocNisosowizOnchestos.Zdradzonyprzezcórkę,
zginąłtakżesamNisos.Miałonbowiemnaśrodkugłowypurpurowywłos,wedlezaś
wyroczniczekałagośmierć,gdybymuktoś[ówwłos]wyrwał.Własnacórka[Nisosa],
Skylla,usunęłatenwłos,ponieważzakochałasięwMinosie.GdyjednakMinoszdobył
Megarę,przywiązałdziewczynęzastopydorufy[okrętu]iutopił.
Zauważmy,żewtejformieopowieśćprzedstawiajakgdybynieudaneprzejście
spodwładzyojcapodwładzęmęża,cowpraktycespołecznejodpowiadaobrzędowi
