Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
prawatakzwanejdyskusjipodstawowej.Ilemożnajeszczeprzeprowadzićdebat
natensamtemat?Jakwielemajeszczepowstaćopracowańnatematpoglądów
chociażbyHartaczyDworkina?Comożnadoistniejącychjużinterpretacjijeszcze
dodać?Ponadtopiszemynietylkoomożliwychkorzyściachzwiązanychzprzy-
jęciemnaturalistycznegopunktuwidzenia,lecztakżeomożliwychproblemach
związanychzakceptacjątakiegostanowiskawfilozofiiiprawie.Wątkikrytyczne
dajesięodnaleźćwzasadziewewszystkichtekstachpublikowanychwtymtomie.
Mamynadzieję,żewtensposóbunikniemyprzynajmniejjednegozwielumożli-
wychdopostawieniazarzutów,amianowiciezarzutujednostronności.
3.Projektbadawczy,wramachktóregopowstałtentom,jestjednakprze-
dewszystkimpróbąodpowiedzinapytanie:czynaturalizmprawniczymożesię
staćrzeczywistąalternatywądlawspółczesnego,zwłaszczazaśzorientowanego
antynaturalistycznie,prawoznawstwa?Zamysłwswejistocieambitny,alewna-
szymprzekonaniumożliwydowykonania.Trudnojestbowiemniezgodzićsię
ztezą,żewdobieintensywnychzmiancywilizacyjnychistniejekoniecznośćzmia-
nysposobumyśleniarównieżoprawieimetodachjegopoznania.CzyUofertana-
turalistyczna”możeokazaćsiędostatecznieatrakcyjna,przekonującaipozwolina
zbudowanieUmodeli”adekwatnychwzględempotrzebwspółczesnejteoriiprawa
iteoriidogmatykiprawniczejorazpraktykiprawniczej,będziemystaraćsiępo-
kazaćwłaśniewniniejszymprojekciebadawczym.Narazie,przynajmniejnatym
etapiebadań,wciążjeszczejesteśmyoptymistami.
4.Prezentowanytomzawierapiętnaścietekstówpoświęconychróżnyminter-
pretacjomnaturalizmu,wtymoczywiścienaturalizmuprawniczego.Mimoznacz-
negotematycznegozróżnicowaniapublikowanychartykułówniezdecydowaliśmy
sięnawprowadzeniemerytorycznychpodziałów.Pomimotego,iżposzczególne
tekstymożnaprzypisaćdookreślonychdziedzinnaukowych,naprzykładtakich
jakfilozofiaprawa,filozofiaogólna,psychologiaczybioetyka,tojednakpodział
takibyłbywznacznymstopniusztuczny.Większośćzesejówwykraczabowiem
pozazakresUdyscyplinygłównej”,zktórąmożnajewpierwszejkolejnościpowią-
zać.Podobnierzeczmiałabysięzinnymmożliwympodziałemzawartościtomu,
naartykułykrytyczneiapologetyczne.Krytycznewątki,nacozwracaliśmyjuż
zresztąwcześniejuwagę,możnaznaleźćwzasadziewewszystkichtekstach,nie
tylkotychbezpośredniopoświęconychkrytycestanowiskanaturalistycznego.
Ostatecznierezygnujemyztychpodziałówrównieżdlatego,żeniechcemyUusta-
wiać”dyskusjinatematnaturalizmuprawniczego.Mimotychzastrzeżeńchcemy
podkreślić,żekolejność,wjakiejprzedstawiamyteksty,niejestjednakcałkowi-
cieprzypadkowa.Uznaliśmy,żenajpierwzaprezentujemyartykułypoświęcone
bezpośrednionaturalizmowiprawniczemu,adopierowdalszejkolejnościprzed-
stawimystudia,wktórychmowajestoinnychniżprawniczeinterpretacjachna-
turalizmu,zwłaszczazaśtychfilozoficznych,psychologicznychibioetycznych.
ItakpierwszymwsekwencjifilozoficznoprawnejjesttekstautorstwaJerzego
StelmachaStareinoweinterpretacjenaturalizmuprawniczego,którypełnirolęswoiste-
8
