Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Takainformacjaniestanowijednakwystarczającegodowodunato,żebyłwiel-
kimkrólemiwładałogromnymkrólestwem(por.2Sm8),zwłaszczażeniewspo-
minasięożadnejzjednoczonejmonarchii(podrządamiDawidaczySalomona)
wopisachdwóchegipskichwyprawdoKanaanuwxwiekuprzedChr.(wypra-
wySiamonaiSzeszonkai)7.Wiemynatomiastnapewno,żepostulowanekiedyś
(G.vonRad)noświecenieSalomonowe”niemiałomiejscawxwiekuprzedChr.
Takżeitymrazemarcheologiaorazaktualnawiedzahistorycznaniepotwierdza-
jąbiblijnejopowieści,coniemusioznaczać,żewszystko,oczymwniejjestmowa,
niemiałojakichśrealnych,historycznychźródełinspiracji.Większośćbadaczysą-
dzidziśjednak,żewxwiekuniebyłoibyćraczejniemgłoczegośtakiegojak
wspomnianazjednoczonamonarchia.Odpowiadającyrealiomhistorycznympo-
działIzrael-Judawidocznyjestnawetnapoziomielegendyopisanejw1Krl11-12.
Zdaniemwielubadaczywswoimrdzeniuopistenmożezawieraćreminiscencję
realiówzczasówJeroboamaii(787-747przedChr.)8.Obecnawersjatejopowie-
ścinapisanajestjednakzpunktuwidzeniaKrólestwaJudy,stądobecnywniejide-
ałniepodzielonejmonarchiiorazjedynieprawomocnejrządzącejdynastiiDawida.
Idącdalej,należyzaznaczyć,żedlahistorykatrudnojestpotwierdzićto,iżistniał
ktośtakijakkrólRoboam.Cowięcej,niemożnabyćpewnymnawettego,żekolej-
niwładcy,jakJoramJudzki(847-845przedChr.),OchozjaszJudzki(845r.przed
Chr.)czyJoaszJudzki(840-801przedChr.)wywodzilisięrzeczywiściezroduDa-
wida.Wielubadaczysądzidziśbowiem,żebylioniraczejprzedstawicielamidyna-
stiiOmridówlubinnegoznaczącegoroduzSamarii,któryrządziłprzezjakiśczas
takżeJudą9.ZnaczeniedynastiizapoczątkowanejprzezOmriego(882-871przed
Chr.)dlazrozumieniapoczątkówKrólestwaIzraelaiKrólestwaJudypotwierdzo-
nejesttakżeprzezźródłaspozaBiblii.KrólestwoIzraelazałożoneprzezOmriego
7
K.A.Kitchen,EgyptianInterventionsintheLevantinIronAgeii,w:W.G.Dever,S.Gittin(red.),
Symbiosis,Symbolism,andthePowerofthePast:Canaan,AncientIsrael,andTeirNeighborsfrom
theLateBronzeAgethroughRomanPalestina.ProceedingsoftheCentennialSymposium.W.F
.Al-
brightInstituteofArchaeologicalResearchandAmericanSchoolsofOrientalResearch,29/31May
2000,WinonaLake:Eisenbrauns2003,s.113-132.Innasprawa,żezasięgtychwyprawjestdeba-
towany,aniektórepóźniejszeinterpretacjeobuopisówmogąsugerowaćobecnośćwnichzwro-
tunwzniesieniaDawida”(ang.heightsofDavid).Zob.K.A.Kitchen,APossibleMentionofDavid
intheLateTenthCenturybce,andDeity*DodasDeadastheDodo?,nJournalfortheStudyofthe
OldTestament”76(1997),s.29-44.
8
Por.artykuły:D.Vieweger,DerWarrenschacht.Streitobjekte(1).EinEroberungswegfürDavid?;
D.Vieweger,DieTelDan-Stele.Streitobjekte(2).EinBeweisfürDavidsKönigtum?;A.Gropp,
D.Vieweger,DavidundSalomon.BeispielefürinteressengeleiteteErkenntnis,w:WeltundUmwelt
derBibel:150JahreBiblischeArchäologie,Hef1/2015,Stuttgart2015,s.23-36.
9
C.Frevel,DieBibel…,s.46.
14
