Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne

Janusz Lemański

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-7972-460-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

350

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Lemański, Janusz. Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne. Red. . : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2021, 350 s. ISBN 978-83-7972-460-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Lemański, J.

T1 Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

YR 2021

SN 978-83-7972-460-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 257344, author = "Lemański, Janusz", editor = "", title = "Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", year = "2021", address = "", isbn = "978-83-7972-460-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Lemański, Janusz

ED -

TI - Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

CY -

PY - 2021

SN - 978-83-7972-460-4

ER -

Netografia (standard APA):

Lemański, Janusz. Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne [baza danych online] : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2021 [dostęp: 05 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/narodziny-izraela-szkice-historyczno-biblijne-janusz-lemanski-257344.

religia, exodus, patriarchowie, historia i archeologia, początki Izraela, aniconizm

Książka zawiera aktualną wiedzę historyczną i archeologiczną w zakresie badań nad początkami Izraela i jego religii oraz aktualny stan badań krytycznoliterackich nad biblijnymi tradycjami o początkach Izraela

...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7972-460-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

350

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie12
Rozdział I – Co o początkach Izraela mówi nam historia i archeologia 22
1. Egipt i Kanaan pod panowaniem xviii, xix i xx dynastii22
2. Początki Królestwa Izraela z historycznego punktu widzenia29
3. Plemiona Izraela38
Rozdział II – Pochodzenie Izraelitów 46
1. Izrael z Kanaanu47
2. Nomadzi – Szaszu53
3. Hipoteza multietniczna61
Rozdział III – Izrael w Kanaanie 66
1. Biblijny opis podboju66
2. Czy i jak Izraelici wkroczyli do Kanaanu67
2.1. Model podboju70
2.2. Model pokojowego osiedlania się grup pasterskich72
2.3. Model rewolucji społecznej75
2.4. Model ewolucji społecznej76
Rozdział IV – Artefakty a kwestia pochodzenia nazwy „Izrael” 84
1. Stela Merenptaha84
1.1. Argumenty lingwistyczne88
1.2. Argumenty literackie91
2. Izrael 200 lat przed Merenptahem?93
3. Stela z Bet Szean101
4. Potencjalni przodkowie Izraelitów103
4.1. Habiru – Hebrajczycy103
4.2. Hyksosi112
5. Nazwa „Izrael” w sensie politycznym i religijnym116
6. Narodziny biblijnego „Izraela”122
Rozdział V – Biblijna tradycja o exodusie a historia130
1. Biblijna wersja exodusu130
2. Kiedy spisano tradycję o exodusie i jakie są jej źródła132
3. Góra Boga – Synaj/Horeb137
4. Exodus – jedna z opcji w biblijnych tradycjach o początkach Izraela138
5. Exodus – historia, która została przemilczana143
5.1. Exodus – pamięć historyczna w oprawie literacko-teologicznej146
5.2. Exodus z historycznego punktu widzenia150
5.3. Exodus z Timna156
5.4. Exodus jako symbol?162
Rozdział VI – Jakub z Transjordanii/ Izaak z Beer Szeby 170
1. Historyczność patriarchów171
2. Biblijny cykl o Jakubie178
2.1. Literacki rdzeń i jego poszerzenia179
2.2. Oz 12190
2.3. Elementy pierwotnej tradycji o Jakubie195
2.4. Podsumowanie206
2.5. Realia historyczno-geograficzne208
3. Izaak – enigmatyczna postać211
Rozdział VII – Abraham z Hebronu 212
1. Teksty kapłańskie (P) w cyklu o Abrahamie213
2. Teksty nie-P trudne do jednoznacznej klasyfikacji215
3. Starsza kompozycja w cyklu o Abrahamie217
3.1. Opowiadanie Abraham–Lot–Sodoma jako pierwszy etap w tworzeniu literackiej tradycji o Abrahamie228
3.2. Domniemany początek najstarszej części cyklu w Rdz 12238
3.3. Rdz 13,5–13 jako rzeczywisty początek opowiadania Abraham–Lot–Sodoma239
4. Późniejsze poszerzenia i zmiany243
5. Podsumowanie245
6. Realia historyczno-geograficzne247
Rozdział VIII – Religia Izraela 252
1. Od Echnatona do Mojżesza?253
2. Od politeizmu do monoteizmu?265
3. Anikonizm w religii starożytnego Izraela283
Skróty bibliograficzne298
Bibliografia302

WPROWADZENIE

tekściewżadnymzpolskichtłumaczeńniemasłowanhistoria”

,leczstosujesięopi-

sowyzwrotnlatapoprzednich/minionychpokoleń”

.WyjątekstanowituBibliaprzy-

gotowanawwydawnictwieEdycjaŚwiętegoPawła,wktórejtłumaczużywasłowa

ndzieje”

.Aprzecieżzwrotdôrwedôr-nzpokolenianapokolenie”-bezwątpienia

oznaczatuhistorięprzekazanąprzezdawnepokoleniawspółczesnymjejdziedzi-

com(por.Hi8,8-10;Ps78,2-4)3.

Niemamywątpliwości,żewIzraeluiJudzie,podobniejakwinnychkrólestwach,

istniałykronikiiarchiwachociażbyzkorespondencjądyplomatycznączydekre-

tamikrólewskimi.Donichniemamyjużdostępuijestraczejwątpliwe,żetasy-

tuacjaulegniejakiejśradykalnejzmianie.Pozostajewięcnamdodyspozycjito,

cozachowałosięposąsiadachIzraela/Judy,ito,cowynikazinterpretacjidanych

archeologicznych.

WracającjednakdoBiblii,musimypamiętać,żeopowiadanamonaspecyﬁczną

nhistorię”

,którejczęstoniedasięjednoznaczniezweryﬁkować,aleteżinietrzeba

tegorobić.Kiedyczytamyonstarym”ipokojowonastawionymdoinnychAbra-

hamie,któryzamieniasięnaglewsprawnegowojownikainaczelenurodzonych

wswoimdomusług”pokonujewielkąkoalicjękrólówzeWschodu(Rdz14,14),

czyoSalomonie,któryposiadałharemzłożonyz700żonksiężniczeki300żon

drugorzędnych(1Krl11,3),albooJonaszu,któryżyłtrzydniwbrzuchuwielkiej

ryby(Jon2,1),toniemamywątpliwości,żetehistoriezhistoriąwścisłymtegosło-

waznaczeniumająniewielewspólnego.Stanowiąraczejpewiensymboliśrodek

retorycznypozwalającywyrazićpewneidee.Takwięczjednejstrony-pozara-

dykalnymiwyjątkami-niktniedowodzidzisiaj,żeKrólestwoSalomonasięgało

granicamiodEufratudoGazy(1Krl5,4)czyodLeboChamatdoPotokuEgipskiego

(1Krl8,65),anitego,żekrólowaSabyrzeczywiścieprzybyławxwiekuprzedChr.,

abyprzekonaćsięosobiścieomądrościSalomona(1Krl10).Zdrugiejstronyhis-

torycznośćbabilońskiegowładcyNabuchodonozora,królaPersówCyrusa,Alek-

sandraWielkiegoczyinnychwładcówwymienianychwBibliiidobrzeznanych

zhistoriipowszechnejnieulegawątpliwości.Kiedyjednakdlaprzykładuwspo-

minasięoAleksandrze(por.1Mch1,1;6,2itd.),toczynisiętojużwformielegen-

dy,anieinformacjihistorycznej(por.JózefFlawiusz,Ant.xi,329-339)4.Owszem,

istnieliEgipcjanieiFilistyni,apotemAsyryjczycyiBabilończycy,PersowieiGre-

cy,awkońcutakżeRzymianie,aleczywszystkiebiblijneopowieściznimizwiąza-

nenosząznamionahistoryczności?Wwiększościprzypadkówmamydoczynienia

Tamże,s.44.

Tamże,s.44-45.

Brak wyników

Narodziny Izraela. Szkice historyczno-biblijne

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra