Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
kafragmentamisą(małoznane)zapiskiMariiWalewskiejzpierwszychtygodni
znajomościzNapoleonemczyKarolaPiątkowskiegozwyspyŚwiętejHeleny.W
rozdziale1806-1807i1812znajdująsięrelacjepokazującecesarzawczasiejego
pobytunaziemiachdawnejRzeczypospolitejwtychlatach.Sądzę,żetancywilna”
częśćjestinteresującąprzedewszystkimzewzględunaróżnorodnośćautorówi
sytuacji,znacznąrozpiętośćczasowąorazodmiennysposóbpostrzeganiaioceniania
Bonapartego.
NaczęśćmilitarnąskładasiękilkarozdziałówpokazującychNapoleonaw
różnychsytuacjachwojennychlubzwiązanychzwojskiem:Wbitwachipotyczkach,
Wmarszachinabiwakach,Narewiach,paradachiprzeglądach,udzielającego
Awansówinagród.Wwiększościsątorelacjezlat1807-1814,ajedynienieliczne
spozategookresu.WśródnichznajdująsięmniejznanerelacjeJózefaSułkowskie-
gospodArcoleczyJerzegoZenowiczaspodWaterloo.RozdziałWKwaterzegłów-
nejprzybliżawodzawrazzejegonajbliższymotoczeniemniejakonprzyiwmiejscu
pracy”.Wkolejnymrozdziale,WdrodzezRosji,zebrałemrelacjedotyczącepowro-
tucesarzazeSmorgońdoParyża.Przypuszczam,żejesttonajpełniejszyzbiórpol-
skichrelacjidotyczącychtegoepizodu,któreczytelnikmożeporównaćzpamiętni-
kamiinnychjegouczestników(Caulaincourta,Constanta,Faina,Roustamaczypra-
cąBourgoing'a).
WVariizebrałemróżnerelacje,częstoosób,któreniemiałybezpośredniego
kontaktuzNapoleonem,alemiaływażki,opiniotwórczycharakter(np.St.Staszic,
J.A.Czartoryski),czyteżwyrażałyciekawelubcharakterystycznedlaswychcza-
sówopinie.Wrozdzialetymznajdziemychybapełnąpaletęnza”inprzeciw”Bona-
partemu,którepóźniejznajdąodbiciewjegonbiałej”inczarnejlegendzie”.
Uzupełnieniemzasadniczejczęściksiążki,którąstanowiąrelacje,sątakże
dwakalendaria,którepomogąumiejscowićwczasieiprzestrzeniprzywoływane
wydarzenia.PierwszetoKalendariumwybranychwydarzeń,ważnychimniejważ-
nychdotyczącychPolski,PolakówiNapoleonaBonaparte.Wkolejnymrozdziale
starałemsięmożliwieprecyzyjnieustalićizweryfikowaćchronologięorazmiejsca
pobytu,krótkiegopostojuczyprzejazduNapoleonanaziemiachdawnejiobecnej
Rzeczypospolitej.Uwzględniłemjedyniemiejscaidatypotwierdzoneprzezinnych
badaczy,dokumentyczyprzezkilkupamiętnikarzy.Niekiedybyłotobardzotrudne
zpowoduniepoprawnegozapisu(częstofonetycznego)nazwmiejscowościpol-
skich,pruskichczyziemWielkiegoKsięstwaLitewskiegoprzezfrancuskichpa-
miętnikarzyczyhistoryków.Sądzę,żejesttonachwilęobecnąnajpełniejszalista
tegotypu.
NotyopostaciachiNotyoautorachprzybliżająosobynajczęściejpojawiające
sięwpamiętnikachorazichautorów.Wprzypadkurelacjipośrednichstarałemsię
wskazaćźródłorelacji,anieosobęjąprzekazującą.Wprzypadkuinnychosóbpo-
jawiającychsięwtekście,ichkrótkiebiogramyzamieściłemzazwyczajwmiejscu,
gdziepojawiająsięporazpierwszylubrzadziejwmiejscach,wktórychsąistotnym
elementemopisywanegozdarzenia.
Wzakończeniuznajdujesięspisokoło250ilustracji,którestarałemsiędobie-
raćtak,abykorespondowałyznarracjąrelacjiktórejtowarzyszą.Niestetytylko
