Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NapłonącejUkrainie
3grudniawojewodabrzeskiJanSzymonSzczawiński,zwracającsiędo
króla,zaatakowałposławeneckiego(odprawionegooficjalniedzieńwcześ-
niej),który„samjestpoczątkiemzła,onbowiemjeżdżącpoPolscedybał
napolskącnotę,żebyciężarcałejwojny[zTurcją—W
.A.S.],zrzuciwszygo
zbarkówRepublikiWeneckiej,złożyćcałkowicienanaszegłowy”
47
.Monar-
chanieukrywałwzburzenia,alewystępującywjegoimieniukanclerzodparł
wszelkiezarzutyiobiecałrozpuszczeniezaciągów.Stwierdziłpozatym,że
„oKozakachżadnejwiadomościniema”ioinformacjewtejsprawiekról
zwrócisiędodatkowodohetmanaMikołajaPotockiego
48
.
Wprawdziesejmzakończyłobradyjuż7grudnia1646roku,leczdopiero
dziesięćdnipóźniejRadziwiłłzanotował,iż„wkońcukrólzdecydowałsię
znajwyższąniechęciąnarozpuszczeniezaciągniętegożołnierza”
49
.Wcześ-
niejjeszczeposłowiekozaccyzażądaliodmonarchywypłatyzaległegożoł-
duizwrotujakichśdóbrzagrabionychprzezskazanegonainfamięstarostę
owruckiegoikaniowskiegoSamuelaŁaszcza
50
.Doposłówkozackichmu-
siałydotrzećwieściofiaskukrólewskichplanówwojennych,którepodob-
nosammonarcha,straciwszyniepotrzebnienazaciągikilkasettysięcyzło-
tych,skwitowałpowiedzeniem:„Niechtotakbędzie,żemjatekilkakroć
stotysięcykurwommoimrozdał”.„BosięteżwnichtenPankochał,lubo
miałciałanasobieponadpotrzebę”—dodałzłośliwiepamiętnikarz,który
zanotowałtęplotkę
51
.
Wtejsytuacjizdziwieniebudziwstrzemięźliwośćlegacjikozackiej.Ko-
zacyupominalisięwyłącznieozaległyżołdiczęśćdóbrinfamisa,którywciąż
jeszczebyłwyjętyspodprawa,mimożenadjegoułaskawieniemdelibero-
wanowczasieobradsejmowych.Czyżbynicniewiedzieliowiosennych
obietnicachWładysławaIV?Jaktobyłomożliwe?Czyukrytojeprzed„to-
warzystwemzaporoskim”?Czyukrytorównieżkrólewskiepieniądzeprze-
znaczonenabudowęczółen?Możesaminieznaninamznazwiskaposłowie
47
Tamże,s.542;IlcarteggiodiGiovanniTiepolo...,s.418,419,552.
48S.Oświęcim,Diariusz...,s.190.
49A.S.Radziwiłł,Pamiętniki...,t.2,s.552.
50
Tamże,s.548.
51PamiętnikiSamuelaiBogusławaMaskiewiczów(wiekXVII),opracował,wstę-
pemiprzypisamiopatrzyłA.Sajkowski;redakcjaisłowowstępneW
.Czapliński
(dalej:PamiętnikiMaskiewiczów),Wrocław1961,s.224.
34
