Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
wspieraćTatarówwBudziakach[tj.Tatarówbudziackich,mieszkających
międzyPrutemaDniestrem,wdolnymbieguobydwurzek—W.A.S.];dla-
tego,ponieważówprzekraczałpakty,wydawałosięsłuszniepostraszyćgo
Kozakami”.Skorojednakterazposłowiewypowiedzielisięprzeciwtakiemu
rozwiązaniu,królzgodziłsięnawysłaniepismadohetmana,bytenzkolei
zwróciłsiędorwącychsięnamorzeZaporożcówoponiechanie„statków”
oraznakazaniezachowaniaspokojuiniedawaniapretekstudonaruszeniapo-
stanowieńpodpisanegotraktatupokojowego
43
.
Nimsejmdobiegłkońca,monarchamusiałwysłuchaćjeszczepouczeń,
którychnaforumpublicznymudzielilimustolnikkrakowskiStefanKory-
cińskiistarostageneralnywielkopolskiBogusławLeszczyński.Leszczyński
grzmiał:„Ponieważustrójnaszejojczyznyzostałnaruszony,trudnogłośno
nienarzekaćinieniepokoićsię.[...]Dochodzidonaszejwiadomości,żenie-
dawnozawartotraktatyzinnymipaństwamibezwiedzyRzeczypospolitej
isenatorówrezydentów.[...]Itoprawemzastrzeżono,bynieużywaćpoko-
jowejpieczęcidosprawpublicznych”itakdalej,itakdalej...ZkoleiOstro-
rógpowtarzałswojeradywsprawiekozackiej,mówiącnadto,byrolępacy-
fikatorakresówspełniłHadziacz,aTatarówułagodzonoupominkami
44
.
Byćmożepropozycjaniebyłabypozbawionasensu,gdybynieto,iżHa-
dziaczorazszesnaścieinnychmiejscowościnaLewobrzeżu,stanowiących
królewszczyznę,oddanychniegdyśwdożywotniądzierżawęhetmanowi
Koniecpolskiemu,byłyterazprzedmiotemsporumiędzyokupującymjepo
zbrojnymnajeździeJeremimWiśniowieckiemasynemhetmańskimAlek-
sandrem
45
.Wedługposiadanychprzeznichdokumentówobydwajmielijed-
nakoweprawadotychdóbr,gdyżmłodemuKoniecpolskiemuprzyznanoje
jeszczezażyciaojca,Jeremiemuzaś—pohetmańskiejśmierci.Hadziacz
musiałbyćzresztąnieźleufortyfikowany.Gdywlipcu1646rokuWiśnio-
wieckizdecydowałsięnapolitykęfaktówdokonanych,pociągnąłnańzsied-
miotysięcznymwojskiem,działami,hakownicamii„aparatamidoburzenia
wszelakiejobrony”
46
.
43A.S.Radziwiłł,Pamiętniki...,t.2,s.532.
44
Tamże,s.536,538.
45J.Widacki,KniaźJarema,Katowice1984,s.42,43.
46Wossojedinienie,t.1,s.447.
33
