Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NapłonącejUkrainie
objęciembuławynowegohetmanaorazGłoswołającejOjczyzny.Projektwy-
danynapublicum,gdykrólWładysławIVzWenetamialiansuczyniłpodnieść
wojnęnaTurczyna,aniedołożyłasięwtymRzeczpospolita
40
.
Wtakiejatmosferze,którejechadotarłyzapewneinadalekąUkrai-
nę,25październikarozpoczęłysięobradysejmowe.Stanowiskosenatorów
najlepiejsprecyzowałkasztelangdańskiStanisławKobierzycki,mówiąc,„że
Rzeczpospolitasłusznieodczuwaniepokój,budząobawęlistyprzypowied-
niewydawaneżołnierzompodpokojowąpieczęciąkrólewską;żołnierznie-
mieckiwprowadzonydoRzeczypospolitejnietylkobezjejzgody,alenawet
bezwiedzy,niepokojąteżnaznaczonepowszystkichdobrachszlacheckich
iRzeczypospolitejleżażołnierskieinieznośneegzekwowanieżywności”
41
.
2listopadaposłowie:czernihowskiJerzyPonętowskiibracławskiMikołaj
KazimierzKossakowskizażądalirozpuszczeniabezprawnieogłoszonychza-
ciągów
42
.Sprawatazajęławielemiejscawobradachsejmowychichociażpo-
słowieniewiedzieliowcześniejszychprzyrzeczeniachdanychprzezkróla
Kozakom,kwestiakozackaitakstałasięprzedmiotemdyskusji.
Zastanawianosię,jakdoprowadzićdozniesieniastanupogotowiawo-
jennegobeznarażaniaRzeczypospolitejnaniebezpieczeństwozestrony
Porty
.PodczaszykoronnyMikołajOstrorógnalegałnawysłanieposelstwa
doKonstantynopola,któremiałopotwierdzićukładpokojowy,oraznapo-
wstrzymaniemorskichwyprawKozakównaposiadłościtureckie.Toostatnie
żądanieznalazłosięrównieżwśródinnychpostulatówposelskichprzedsta-
wionych28listopadakrólowi.Monarchaobiecałporozmawiaćwtejsprawie
zhetmanem,niezobowiązującsięjednakdoniczegokonkretnego.Jakmiał
tozresztąuczynić,skoropółrokuwcześniejwrozmowachzBarabaszem,
ChmielnickimiinnyminietylkozgodziłsięnarozpoczęcieprzezKozaków
przygotowańwojennych,alenawetichdotegozachęcił!Wstrzemięźliwość
monarchywywołaławzburzenieposłów.Nazajutrz,ponaradziezsenatora-
mi,WładysławIVodpowiedziałprzezkanclerzaOssolińskiego,iżcopraw-
daKozacyprzygotowywaliczajkinanowąwyprawę,aledziałosiętozgod-
niezzaleceniemsenatu,„gdyżwpaktachjestpowiedziane,żeTurekniema
40J.Nowak–Dłużewski,OkolicznościowapoezjapolitycznawPolsce.Dwajmłodsi
Wazowie,Warszawa1972,s.74–77.
41A.S.Radziwiłł,Pamiętniki...,t.2,s.507.
42W
.Czermak,PlanywojnytureckiejWładysławaIV,Kraków1895,s.233.
32
