Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
aichprzemyśleniauznanotamzaistotne,alerównieżposzerzająstopieńzro-
zumienia,wjakisposóbmuzułmańskieodrodzenieadaptowałosiędozróżnico-
wanychwarunkówkulturowychkrajów,takpozornieodległychoddoświadczeń
iproblemówBliskiegoWschoduiświataislamu.
Wreszciedlabadaczysamychprocesówmodernizacyjnychinowoczesności
wichwymiarachogólnych,chińscymuzułmanie,dziękiswojejkulturowejdwo-
istościiuzależnieniuoddoświadczeńimyśliteoretycznejzarównochińskiej,jak
iislamskiej,wydająsiębyćszczególnieciekawymprzypadkiem.Wnioski,które
pojawiąsięwanalizachdziejówmyślichińsko-muzułmańskiejiowejspołecz-
nościwomawianymokresie,mogąpomócwudzieleniuodpowiedzinapytania
oogólnecechymodernizacjidokonującejsiępozaZachodem.
WokresiemodernizacjiChinpowojnachopiumowychwlatach1839-1860,
któredlacywilizacjichińskiejstanowiłytakisamszokjakkolonialnaekspansja
Zachodudlaświataislamu21,muzułmaniechińscywposzukiwaniachwłasnych
odpowiedzinanowewyzwaniainowegorozumieniaswojejtożsamościporaz
kolejnywhistoriizwrócilisiękudwómwielkim,naturalnymźródłominspi-
racji,dwómwielkimcywilizacjom,którychczęściąbyli.Zjednejstronysilnie
oddziaływałnanich,przywiezionyprzezpowracającychzMekkihadżich,nurt
powrotudotradycjias-salafas-salih22,czylitrzechpierwszychpokoleńmuzułma-
nów,którywChinachwspółbrzmiałznawoływaniamidopowrotudotradycji
domniemanychprzodkówwłasnejspołeczności-Dautentycznychmuzułmanów”
-przybyłychdoChinzdaral-islam.WracającyzMekkipielgrzymiprzywozilido
Chinnietylkoideałyskrypturalistycznegoislamu,aleipierwiastkizwiązanej
znimmuzułmańskiejmyślimodernizacyjnejtakichpostacijakDżamalad-Din
al-AfghaniijegouczeńMuhammadAbduh.Ichpoglądynakwestieunowocze-
śnieniaświataislamu,którelakoniczniepodsumowałCliffordGeertzwformule
Dback-to-the-Koranandon-to-modernity”23,padływśródchińskichmuzułma-
nównażyznygrunt.
Zdrugiejstronynachińskichmuzułmanówcorazintensywniejwpływała
chińskanowoczesnamyślpolityczna,którazczasemewoluowaławstronęrady-
kalnegozerwaniazprzeszłościąiodrzuceniawielumiejscowychtradycji,narzecz
szerokopojmowanejwesternizacji24.Radykalnamyślizwiązanazniąintensyfika-
21Patrz:B.Lewis,WhatWentWrong?WesternImpactandtheMiddleEasternResponse,London
2002.Wydaniepolskie:Cosięwłaściwiestało?OkontaktachZachoduzeświatemislamu,przeł.
J.Kozłowska,Warszawa2003.
22L.Chérif-Chebbi,BrothersandComrades:MuslimFundamentalistsandCommunistsAllied
fortheTransmissionofIslamicKnowledgeinChina[w:]S.A.Dudoignon(ed.).DevoutSocietiesvs.
ImpiousStates?TransmittingIslamicLearninginRussia,CentralAsiaandChina,throughtheTwentieth
Century,Berlin2004,s.61-90.
23C.Geertz,IslamObserved.ReligiousDevelopmentinMoroccoandIndonesia,Chicago1971,
s.69.
24Ying-shiYu,TheRadicalizationofChinainthetwentiethcentury,DDaedalus”,vol.122,
iss.2,1993,s.125.