Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
imienianawyspieRodzie.KiedyProtogenesnaprzedmieściuRoduten
obrazmalował,królMacedoński,Demetriusz,tomiastooblegający,
kazałgoprzywołaćizapytał,dlaczegoczułsiętakbezpiecznym
wśródnieprzyjaciół.„Bowiem,odpowiedziałmalarz,żewojujesz
zmieszkańcamiRodu,aniezpięknemisztukami.”Taodpowiedźtak
siępodobałakrólowi,żekazałmudodaćstrażdlawiększego
bezpieczeństwa.TenobrazdostałsiępotemdoRzymu,ibyłzaczasu
PliniuszastarszegowświątyniPokoju.Plinius,XXXV,10.—Dwa
najsławniejszeobrazyApellesabyłydwieWenery,jedna,októrej
tumowa,dlategotaknazwana,żeApellesbyłrodemzwyspyKos,
drugaWeneraAnadyomena,tojestwynurzającasięzwody.Plinius,
ibidem],któregowRodziewidziałem,iWeneryKosowej
naśladowaniemdosięgnąćniemogli.PosągJowiszaOlimpijskiegolub
KopijnikaPierwszybyłarcydziełemFidiasza,drugiPolykleta.Plinius,
XXXIV,8.]nieodstręczyłtakżeinnychodspróbowania,cobydokazać
lubjakdalekopostąpićmogli;abyłoichtakiemnóstwo,ikażdyznich
takcelowałwswoimrodzaju,żezdumiewającsięnadarcydziełami,
pomniejszetakżechwalimy.
Pomiędzyzaśmówcami,mówięoGreckich,jedendopodziwienia
wszystkichinnychprzewyższył;ajednakchociażbyłDemostenes,
wielubyłowielkichisławnychmówcówzajegoczasu,przednim,
ipotemnanichnieschodziło.Niematedyprzyczyny,dlaktórej
byoddającysięnaucewymowytracilinadziejęlubostygaliwzapale.
Nietrzebarozpaczaćodojściudodoskonałości,awwalnychrzeczach
samozbliżeniesiędoniejjestchwalebne.
Kreślącobrazwielkiegomowcy,takimgoodmaluję,jakimmoże
żadenniebył.Boniedociekam,czyktobyłtakim,alecojest
doskonaławymowa,którawcałymciągumowynieczęsto,amoże
nigdywniektórychzaśjejczęściachczasemjaśnieje,ujednych
mówcówmocniejszym,udrugichsłabszymblaskiem.Jestemtego
zdania,żeniemawjakimkolwiekbądźrodzajunictakpięknego,coby
nieustępowałopierwiastkowejpiękności,którejwszystkieinnesą,jak
obraztwarzy,słabempodobieństwem:tejpięknościaniokiem
dostrzedz,aniuchemusłyszeć,aniinnemizmysłamiuczućnie
możemy,tylkojąmyśląwduszynaszejogarnąćzdolnijesteśmy.Itak,
chociażniewidzimynicwtymrodzajudoskonalszegonadposąg
Fidiasza,inadobrazy,októrychwspominałem,możemyjednak
opiękniejszychpomyśleć.KiedyFidiasztworzyłswegoJowiszalub
swąMinerwę,niemiałnikogoprzedsobą,zktóregobybrał
