Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MARKATULLIUSZACYCERONA:MÓWCA
1.Cozdwojgatrudniejszegoicięższego,odmówićciczęstootoż
samoproszącemu,czyprośbietwojejzadosyćuczynić,nadtem,
Brutusie,częstoidługosięnamyślałem.Boodmówićczłowiekowi,
któregojedyniekocham,ioktóregokumniemiłościjestem
przekonany,zwłaszczasłusznejrzeczyproszącemu,pięknej
żądającemu,zdawałomisiębardzoprzykro;podjąćsięzaśtak
walnegozagadnienia,którenietylkotrudnorozwiązać,alenawet
myśląobjąć,zaledwiemiałemzarzeczgodnączłowiekalękającegosię
naganyświatłychznawców.Niejestżetowielkąśmiałością,wśród
takiegoniepodobieństwamiędzysobądobrychmowców,osądzić,jaki
jestnajlepszyrodzaj,i,iżtakrzekę,kształtwymowy?Ależemnie
częstootoprosiłeś,przystąpiędorzeczy,nietakwnadzieidokazania,
jakzchęcidoświadczenia.Wolę,przychylającsiędotwejprośby,
uchodzićuciebiezaczłowiekanieroztropnego,niżeliwprzeciwnym
przypadkuzauchybiającegoobowiązkomprzyjaźni.
Zapytujeszmnie,aktemujużkilkarazy,jakirodzajwymowy
najwięcejpochwalam,jakimamzanajdoskonalszy,zanajwyższy,
zanajdokładniejszy.Bojęsiętylko,jeżelidogodzętwemużyczeniu,
iodmalujęobrazposzukiwanegoprzezciebiemowcy,żebymnie
powstrzymałochotywielumiłośnikówwymowy,którzystraciwszy
nadziejęwyrównaniawzorowi,niezechcąkusićsięoto,coosiągnąć
niebędąmieliwsobieufności.Alesłusznajest,żebyowszystkosię
pokusił,ktowielkichibardzopożądanychrzeczyzapragnął.Choćby
ktoniemiałdarówprzyrodzenia,albosiływyższegogeniuszu,albo
zapasugłębszychwiadomości,niechpostępujedopótyprzynajmniej,
dopókizdoła.Ktosięubiegaopierwsząnagrodę,możebezujmysobie
poprzestaćnadrugiejlubtrzeciej.NiesamtylkoHomer,lub
Archilochus,lubSofokles,lubPindar(mówiętutylkooGrekach),
mamiejscemiędzypoetami,aleitacy,którzyponichdrugie,anawet
niższemiejscezajmują.NieodstręczyławfilozofiiArystotelesa
odpisaniachwałaPlatona,anidopodziwieniarozległaumiejętność
Arystotelesanieugasiławdrugichzapału.
II.Nietylkociznakomiciludzieniedalisięodwieśćodswych
usiłowańdopięciaceluwnajszlachetniejszychnaukach,alenawet
artyścisztukswychniezaniechali,dlategożepięknościJalysa
[ProtogenesodmalowałobrazJalysa,którybyłpodługDiodora,V,35,
wnukiemHeliosa,podługStrabona,XIV,założycielemmiastatego
