Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.żańska-Kowal,Motywacjazachowańprospołecznychiantyspołecznychnieletnich,Kraków2010
ISBN:978-83-7850-228-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
Wstęp
Badanianadmotywacjązachowańantyspołecznychmajądługąhistorię.
RozważanianadgeneząagresjiprowadziłjużfilozofT.HobbeswXVIIwieku,
głosząc,żeczłowiekjestznaturybarbarzyńcą(Aronson,1997,s.497).Naukowy
kształttymrozważaniomnadałZ.Freudw1930roku,potwierdzającwrodzony
charakteragresji(tamże,497–498).NatomiastA.Banduraijegowspółpracow-
nicywlatachsześćdziesiątychXXwiekustworzylipotwierdzonąempirycznieteo-
rięspołecznegouczeniasięzachowańagresywnych(Bandura,Ross,Ross,1961).
WlatachdziewięćdziesiątychXXwiekuusystematyzowanąteorięmechanizmów
psychologicznychzachowańagresywnychmłodzieżywwiekudojrzewaniaprzed-
stawiłaD.Kubacka-Jasiecka(1996),natomiastB.Urban(2000)włączyłteza-
chowaniawnurtrozważańnadzaburzeniamizachowaniaadolescentów.Równo-
cześniezpowstawaniemteoriizachowańagresywnychdokonywanoweryfikacji
empirycznejposzczególnychczynnikówetiologicznych.
Zainteresowaniebadaczymotywacjązachowańprospołecznychrozpoczęło
siędopierowlatachsześćdziesiątychXXwieku,kiedysięokazało,jaktragiczne
wskutkachmożebyćnieudzielaniepomocyofierzeprzestępstwa(zabójstwoKitty
GenovesewNowymJorku).Psychologowieamerykańscy(B.LataneiJ.M.Dar-
ley,1970;C.D.Batson,1991orazinni)napodstawieobserwacjiwyłanialiczyn-
nikisprzyjająceuruchomieniuzachowańprospołecznychihamująceje,ana-
stępniedokonywaliicheksperymentalnejweryfikacji.Wynikitychbadańzebrał
iusystematyzowałteoretyczniewlatachsiedemdziesiątychXXwiekuJ.Reykow-
ski(1979).
Badanianadmotywacjązachowańprospołecznychiantyspołecznychtoczyły
sięwięcniezależnieodsiebie.D.Clarkew2003rokuzebrałjewjednejpublikacji
(2005).Niezmieniłotojednakichodrębnejnatury.
Wniniejszejpracywychodzęzzałożenia,żekażdyczłowiek(takżeten,
którywszedłwkolizjęzprawem)zachowujesięzarównoantyspołecznie,jak
iprospołecznie.
Twórcypsychologicznychmodeliopiniowaniawsprawachkarnych(A.Le-
wicki,1978;J.K.Gierowski,1996)oraznieletnich(J.M.StanikiH.Przybyła,
1981;K.OstrowskaiE.Milewska,1986)zwracająuwagęnakoniecznośćdiag-
nozowanianietylkoprzejawówniedostosowaniaspołecznego,aletakżepozytyw-
nychcechosobowościiśrodowiskabadanych.Napodstawiepozytywnychcech
izachowańbadanychformułowaneprognozaizaleceniaresocjalizacyjne.
Dotychczasowebadanianadzachowaniamipro-iantyspołecznymiprowadzo-
nebyłydwutorowoiniezależnieodsiebie,naróżnychgrupachbadanych.Przy-