Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Różańska-Kowal,Motywacjazachowańprospołecznychiantyspołecznychnieletnich,Kraków2010
ISBN:978-83-7850-228-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
3.Etiologiaprzestępczościnieletnichwteoriachibadaniach...
23
stępczychsąprzejmowaneprzezmłodzieżinastępujestopnioweangażowaniesię
wprzestępczość,najpierwwformiegangówmłodzieżowych,wkońcu–przy-
należnościdoprzestępczegosyndykatu.Wtejsytuacjiistniejąnielegalnemożli-
wościsukcesu,aprzestępczośćtraktowanajestjakonormalnysposóbżycia.Na
obszarachźlezintegrowanych,charakteryzującychsiędużąmobilnościączłon-
ków,wzoryzachowań,zapomocąktórychmożnaosiągaćwyższystatus,pocho-
dząodrówieśników.Wytwarzasiępodkulturakonfiktu,czegowyrazemjest
istnieniegangówchuligańskichnastawionychnabójkiiwandalizm.Wtakich
podkulturachwysokooceniasięodwagę,bojowość,siłęfizyczną,achłopcyszcze-
gólniewyróżniającysięwwalkachmiędzygangamiciesząsiędużymprestiżem.
Podkulturawycofaniasięjestpodkulturąnarkotyków,adziałalnośćprzestępcza
występujewniejzasadniczojedyniewformienielegalnejdystrybucjiśrodków
odurzających.Wpolskichwarunkachjedynymprzykładempodkulturytypowo
przestępczejjestopisaneprzezZ.Bożyczkęśrodowiskozłodzieikieszonkowych.
Podkulturakonfliktunatomiastznajdujeswójwyrazwdestrukcyjnejdziałalności
niektórychgrupmłodzieżowych(skinheadzi,nacjonaliści,sataniści).Wświetle
rosnącejliczbymłodzieżysięgającejpoalkoholinarkotykiorazwzrostuczynów
karalnychnieletnichzustawyoprzeciwdziałaniunarkomaniizwiększasięrównież
krągosób,któremożnazaliczyćdopodkulturywycofaniasię.
TeorianapięciaR.Angewa(Urban,2000,s.206–220)jestuzupełnieniem
koncepcjiR.ClowardaiL.Ohlina,łączącczynnikispołecznezpsychologicznymi.
Autorzakłada,żemłodzieżpopełniaprzestępstwapodwpływemnegatywnych
stanówafektywnych,główniegniewuizbliżonychemocji,którenajczęściejwyni-
kająznegatywnychzwiązków(kontaktów)zinnymiosobami.Presjadopodjęcia
działańlikwidującychstanynapięciamoże:
1)popychaćmłodzieżdonielegalnychsposobówosiąganiacelów;2)wyzwalaćatak
lubucieczkęodawersyjnychźródeł;3)przekształcaćichnegatywneafektypoprzezuży-
wanieśrodkówodurzających(tamże,s.207).
R.Angewwyróżniatrzygłównetypynapięcia,którychdoznajejednostkawzwiąz-
kachzinnymiosobami.Mianowicie,innimogą:a)uniemożliwiaćjednostceosią-
ganiepozytywnychcelów;b)oddalaćlubzagrażaćpozbawieniempozytywnie
wartościowanychbodźców,jakieodbierajednostka;c)prezentowaćlubgrozićzasto-
sowaniemszkodliwychlubnegatywniewartościowanychcelów.Mojewcześniejsze
badania(Różańska-Kowal,2000;2002)wskazują,żenegatywnedoświadczenia
nieletnichwkontaktachspołecznychsąźródłembardzosilnychnapięćemocjo-
nalnych,któreznajdująodzwierciedleniewutrwalonejwrogościdootoczeniaoraz
odchyleniachodnormyzdrowiapsychicznegowpostacitendencjineurotycznych,
paranoidalnychischizoidalnych.
Znegacjiteoriipodkulturzrodziłasięteoria„dryfu”D.Matzy.Zdaniem
D.Matzy(Hołyst,2000,s.765–766),nieistniejązasadniczeróżnicemiędzy
młodzieżąprzestępczązgangówaresztąmłodzieży.Przestępczośćgangówjest
wynikiemchwilowegozerwaniawięzówzprzestrzeganymporządkiemnorma-
