Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Archiwumserceźnośredniowiecznejmonarchii?...
53
przedindustrialnej9.Nieulegawątpliwości,żebardzootwarcinainspirację
okazalisięhistorycyepokinowożytnej,deklarującywręczDzwrotarchiwalny”
(archivalturn)wdzisiejszymuprawianiuhistoriiinstytucjonalnejipolitycznej.
Pragnąonitraktowaćarchiwumnietylkojakomiejscegromadzeniawiedzy
(wnajszerszymznaczeniutegosłowa),leczrównieżjakomiejscejejprodukcji
idystrybucjiwefekcieciągletrwającegoprocesuorganizacji,reorganizacji,
atakżereglamentacjidostępnościzasobówarchiwalnych10.
Wmediewistycekwestiepamięcizbiorowej,stosunkudoprzeszłościoraz
czerpaniazniejargumentówdlakształtowaniabieżącychpostawpolitycznych
ireligijnychbadasięjużoddawna11.Corazlepiejrozumiemy,jakskompliko-
wanybyłzarównoproceskształtowaniakolektywnejpamięcigrupludzkich,jak
istrategiezapamiętywaniarzeczyistotnychdladanejspołecznościipuszczania
wniepamięćtego,oczymzjakichśpowodówdecydowanosięzapomnieć.
Testrategiebezpośredniodeterminowałyzasóbiformętekstówpisanych
12
oraz
logikęisposobyichprzechowywania.Chętnieużywanedziśprzezmediewi-
stówpojęcieDpamięćarchiwalna”(archivalmemory)trąciniecotautologią,
9Kwestionariuszbadawczytakpojmowanejhistoriiarchiwówbyłprezentowanywielokrot-
niewostatnichlatach,zob.m.in.:R.C.Head,Preface:Historicalresearchonarchivesandknow-
ledgecultures:aninterdisciplinarywave,DArchivalScience”,10,2010,s.191–194;A.Walsham,
TheSocialHistoryoftheArchive:Record-KeepinginEarlyModernEurope,DPastandPresent”,
230,2016,Supplement11,s.11n.;M.Friedrich,DieGeburtdesArchivs.EineWissengeschichte,
Oldenburg2013,rozdz.1.
10F.deVivo,A.Guidi,A.Silvestri,ArchivalTransformationsinEarlyModernEuropean
History,DEuropeanHistoryQuarterly”,46,2016,nr3,s.422.Jakoprzykładyrealizacjitych
postulatówzob.m.in.:R.C.Head,DifferentiationofRepositoriesfromtheLateMiddleAgesto
1700,DEuropeanHistoryQuarterly”,46,2016,nr3,s.498–518;ArchiviearchivistiinItaliatra
medioevoedetdmoderna,red.F.deVivo,A.Guidi,A.Silvestri,Roma2015.
11PolskąizagranicznąliteraturęprzedmiotuzebrałniedawnoP
.Węcowski,PoczątkiPolski
wpamięcihistorycznejpóźnegośredniowiecza,Kraków2014.Bogatyiwielowarstwowykwestio-
nariuszbadawczyzostałwłaśniezrealizowanywwielowymiarowymstudiumpamięcispołecznej
iDużytkowania”przeszłościwpolskimśredniowieczu:PrzeszłośćwkulturześredniowiecznejPol-
ski,t.1,red.J.Banaszkiewicz,A.Dąbrówka,P
.Węcowski,Warszawa2018;t.2,red.H.Mani-
kowska,Warszawa2018.
12Historycycorazczęściejpostrzegająśredniowiecznąkulturępismajakozjawiskodyna-
miczneipłynne.Praktyczniewszystkierodzajetekstówbyłykopiowane,interpolowane,reda-
gowanenanowo,Dpoprawiane”,atakżedopasowywanedopotrzebioczekiwańciąglenowych
odbiorców,częstopodwpływemradykalnejzmianysytuacjipolitycznej.Oskalitakichzabie-
gówświadczychociażbyprzykładAngliipopodbojunormańskim.Pokaźnaczęśćpiśmiennic-
twaokresuanglosaskiegozostałatamDdopasowana”donowejsytuacjiinowegomodelukultury
pisma,wowielewiększejmierzeopartegonałacinie,zob.m.in.:J.Crick,Historicalliteracy
inthearchive:post-Conquestimitativecopiesofpre-ConquestchartersandsomeFrenchcompa-
randa,w:TheLongTwelfth-CenturyViewoftheAnglo-SaxonPast,red.M.Brett,D.A.Wood-
man,Farnham2015,s.159–190;B.O’Brien,WhyLawswereTranslatedinMedievalEngland:
Access,AuthorityandAuthenticity,w:LawandLanguageintheMiddleAges,red.M.W
.McHaffie,
J.Benham,H.Vogt,Leiden–Boston2018,s.11–29.