Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaAdamska
(UniwersytetwUtrechcie)
WbadaniachSławomiraGawlasakluczowemiejscezajmujerefleksjanad
modernizacjąaparatuwładzywpóźnośredniowiecznejPolsce,podejmowana
wperspektywieporównawczejEuropyŚrodkowej.Zajedenzgłównychinstru-
mentówmodernizacjiuznajeonpismo,odXIIIw.wprowadzanedocorazto
nowychsferżyciaspołecznego1.Opiniatapokrywasięzobserwacjamihisto-
rykówwcałejEuropie,zafascynowanychrozmaitymiaspektamidynamicznego
rozwojuwpóźnymśredniowieczutzw.piśmiennościpragmatycznej
2
.Oddawna
jużpodkreślanoinstytucjonalizację–czynawetbiurokratyzację–piśmienności
pragmatycznej,auwagabadaczykoncentrowałasięnarozwojukancelarii
3
.Okreś-
laniejejjakoDmiejscaoficjalnejpamięcipaństwaazarazemmiejscawładzy”4,
1S.Gawlas,PolskaKazimierzaWielkiegoainnemonarchieEuropyŚrodkowej-możliwości
igranicemodernizacjiwładzy,w:Modernizacjastrukturwładzywwarunkachopóźnienia.Europa
ŚrodkowaiWschodnianaprzełomieśredniowieczaiczasównowożytnych,red.M.Dygoiin.,
Warszawa1999,s.5–34;tenże,Badanianadspołeczeństwempolskimpóźnegośredniowiecza.
Aktualneproblemy,w:Historiaspołecznapóźnegośredniowiecza.Nowebadania,red.S.Gawlas,
M.T.Szczepański,Warszawa2011,s.63–106.
2Definicjepiśmiennościpragmatycznejprzedstawiałm.in.J.Kaliszuk,Przemianyspołecz-
nychfunkcjipismawpóźnymśredniowieczu.Programybadawczeiichrezultaty,w:Historia
społecznapóźnegośredniowiecza,s.169–188.Zasadnośćużywaniategopojęciapodałaostatnio
wwątpliwośćHalinaManikowska(H.Manikowska,‘PragmaticLiteracy’-someremarksonthe
work:„MedievalUrbanLiteracy”,KH,124,2017,Eng.-LanguageEdition,nr1,s.135–146).
Polemikazjejuwagamiwykraczapozaramytegoartykułu.
3Zob.m.in.K.Skupieński,Biurokracjawśredniowiecznejkancelarii?,w:Drogąhistorii.
StudiaofiarowaneprofesorowiJózefowiSzymańskiemuwsiedemdziesiątąrocznicęurodzin,red.
P
.Dymmel,K.Skupieński,B.Trelińska,Lublin2001,s.205–212.
4DUnlieudemémoireetunlieudepouvoir”(C.Gauvard,Conclusion,w:Ecritetpouvoir
dansleschancelleriesmédiévales:espacefrançais,espaceanglais,wyd.K.Fianu,D.J.Guth,Louvain-
-la-Neuve1997,s.335).
