Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoriabiegunówwzrostuiczynnikirozwojuwniejwskazane
23
1.2.InterpretacjeoryginalnejkoncepcjiFrançoisPerroux
Przestrzeńekonomicznaageograficzna
TeoriaF.Perrouxzostałaszybkotransponowananaprzestrzeńgeograficzną.
Różnicamiędzyekonomicznąageograficznąprzestrzeniąprzejawiasięm.in.
wfakcie,żepolaryzacja,którazachodziwekonomicznejprzestrzeni,niemusi
obejmowaćkoncentracji,któramamiejscewprzestrzenigeograficznej.
WedługAntoniegoKuklińskiego(1975,9),promocjabiegunówwzrostuma
skutkioskalimiędzynarodowej,zmienianietylkostrukturędanegoregionu,ale
takżeproporcjemiędzyregionalnewzakresiedystrybucjiludnościidziałalności
gospodarczejwkraju.Promocjacentrówwzrostutozjawiskooskaliregionalnej,
zmieniająceukładosiedlimiejskichiwiejskichwewnątrzróżnychregionów.
WedługJohnaCampbella(1974,43),terminbiegunwzrostupowinienbyćogra-
niczonydopolaryzacjiiprocesuwzrostuwekonomicznejprzestrzeni,atermin
centrumwzrostudokoncentracjiiprocesówwzrostowychwprzestrzenigeogra-
ficznej.Wyeliminowałobytooczekiwaniawpływuwzrostugenerowanego
wprzestrzeniekonomicznejnaokreślnyregion.Takakorelacjawzrostumożejed-
nakwpewnychwarunkachwystąpić,np.gdywsparteprzemysłyzpowiązaniami
wstecznymiiprzednimidadząefektywzrostowe.Dlategoteżobecniewpolityce
regionalnejiinnowacyjnejwspierasięinnowacyjneinapędowebranże,m.in.
przezwsparcieichkoncentracjiipowiązańnadanymterenie,np.wformiepar-
kówtechnologicznych,któregłówniemająwymiarlokalnyiregionalny,ale
znajdującesięnaichtereniefirmyzazwyczajdziałająponadregionalnie.
Przestrzeńekonomicznamożebyćpostrzeganajakoobszarsiłskładających
sięzcentrówczybiegunów,odktórychemanująsiłyodśrodkoweiktóregenerują
siłydośrodkowe,tj.przyciągająróżneelementy(Perrox1950,97).Przykłademta-
kiegoprzyciąganiasą„miastakrawędzi”,którerozwinęłysięnaperyferiachkom-
pleksówmetropolitalnych–niewystępująwnichniekorzyścizwiązanezcen-
tralnymilokalizacjami,ajednocześnieumożliwiająonekorzystanieztego,co
miastacentralnemajądozaoferowania(McKeeiMcKee2001,178).
DlaF.Perrouxbiegunwzrostu,jakorosnącecentrummiejskiewprzestrzeni
geograficznej,byłtylkojednązwieluinterpretacji.Wtymujęciumożnawyróżnić
naturalnybiegunwzrostu,tj.dynamicznyelementwstrukturzeprzestrzennejgo-
spodarki,atakżeplanowanybiegunwzrostu,tj.głównypunktstrategiiinwesty-
cyjnejiłączącejsięztymreorganizacji,czyrestrukturyzacjiprzestrzenigeogra-
ficznejdlarealizacjicelówpolitycznychodnoszącychsiędoefektywnościczy
równości(Parr1973,175–176).
Tradycyjniekoncepcjabiegunówwzrostubyłagłówniestosowanadopobu-
dzaniawzrostusłabiejrozwiniętychobszarówprzezodgórnedziałania,anie
