Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezawładzy
25
nia.Klasyspołeczne,grupywiększościoweimniejszościowe,etniczne,zawodowe
itd.różniąsięistotniewtymzakresie.Międzygrupowyukładsiłmożeteżdawać
większąwładzęmężczyznomniżkobietamipoprzezróżnądostępnośćdookreślo-
nychzasobów(wysokichstanowisk,zarobków,emeryturitd.),czyróżnemożliwo-
ścipodejmowaniapolitycznychdecyzjiiaktywności(prawawyborcze,parytety
partyjneitd.).
Wszystkiewymienioneczynnikistanowiązłożonyukładuwarunkowańwładzy
podmiotu.Ichrolamożebyćodmiennawróżnychkontekstachspołecznych,apo-
szczególneczynnikimogądawaćróżnekombinacje.Wefekciestająsiędetermi-
nantamiwładzyspołecznej(socialpower),określanejjakowysokawładza(highpo-
wer),związanazzasobamiiwolnością,orazniskawładza(lowpower),związana
zniskimizasobamiiprzymusem(Keltner,Gruenfeld,Anderson,2003).
Osobowośćawładzawmałżeństwie
Zmienneindywidualnemogąstanowićistotneuwarunkowaniaposiadaniawładzy,
acechyosobowościsąjednymizważniejszychpsychicznychdyspozycjipodmiotu.
Wkontekścieprzedstawionychwcześniejrozważańnadgeneząwładzybadałam
problemindywidualnychuwarunkowań(wynikającychzosobowościżonimężów)
władzywmałżeństwie.
Badaniamiobjęto100osób:50kobieti50mężczyzntworzących50parmał-
żeńskich,oróżnym(od1do40lat)stażu.Dobórdogrupybyłlosowy.Średnistaż
małżeńskiwynosiłponad12lat(M=12,45;SD=10,51).Średniwiekkobietto
37,02lat(SD=11,51,zakres22–70lat),aśredniwiekmężczyzn–38,48lat
(SD=11,30,zakres22–71lat).Badaniposiadaliróżnewykształcenie:wyższemia-
ło40%żoni34%mężów,średnie–54%żoni44%mężów,zasadnicze–2%żon
i20%mężów,podstawowe–4%żoni2%mężów.Najwięcejmałżeństwstanowi-
łyzwiązki,wktórychpartnerzyposiadalitakiesamowykształcenie;średnie26%
pariwyższe24%pary.Różnewykształcenieposiadało50%badanychpar:śred-
nieizawodowe–18%,średnieipodstawowe–4%,zawodoweiwyższe–2%,za-
wodoweipodstawowe–2%par.
WbadaniuwykorzystanokwestionariuszNEO-FFI,autorstwaCostaiMcCrae
(1992)–wpolskiejadaptacji:Zawadzki,Strealu,Szczepaniak,Śliwińska(1998)–
którydiagnozujeosobowościowewymiaryWielkiejPiątki:neurotyzm,ekstrawer-
sję,otwartośćnadoświadczenie,ugodowość,sumienność.Dopomiaruszczęścia
wmałżeństwieposłużonosięKwestionariuszemSzczęściaMałżeńskiego(KSM)
autorstwaPospiszyla(1991),adopomiarupłcipsychologicznejInwentarzemPłci
Psychologicznej(IPP)autorstwaKuczyńskiej(1992).Badaniaprzeprowadziłapod
moimkierunkiemNataszaKarasińska(2005).
Władzawmałżeństwiemierzonabyłametodąwłasną,którąstanowiły4histo-
ryjkiopisujące4różnesytuacjezwiązanezpodejmowaniemdecyzjiwmałżeństwie
wtakichsferach,jak:(1)karierazawodowaizwiązanazniązmianamiejscaza-
mieszkania,(2)finanseizakupsamochodu,(3)wyjazdnaurlop,(4)spędzaniewol-
negoczasu.Pokażdejhistoryjceprzedstawianopulę8możliwychzachowańwda-
