Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Władzajakozłożonysystemdążenia–hamowania
21
konstruują„jawspółzależne”(interdependentself),podczasgdymężczyźnichętniej
tworzą„janiezależne”(independentself)(Cross,Madson,1997;Markus,
Kitayama,1993).Kobietyjakoposiadającemniejsząodmężczyznspołeczną
władzę,mogąteżpostrzegaćsiebiejako„obiekty”wperspektywiewłasnejciele-
snościczyseksualności.Mogąpostrzegaćsiebie,jakosłużącegłówniepotrze-
bominnychosóbiczućsię„uprzedmiotowione”(self-objectification;Fredrickson,
Roberts,1997).Wbadaniacheksperymentalnychpoczucie„uprzedmiotowienia”
okazałosięwyższeukobiet,którepoproszonooubraniesięwkostiumykąpielo-
wewporównaniuzkobietami,któreproszonoozałożenieswetra.Przejawiałosię
onom.in.wpoczuciuzawstydzenia,niskiejoceniewłasnegociałaiwnegatywnych
emocjach.
Władzaaspołecznepoznanie
Teoriawładzyjakosystemudążenia–unikaniaprzyjmuje,żeposiadaniewładzyjest
związanezeskłonnościądouproszczonego,automatycznegospołecznegopozna-
nia.Fiske(1993)orazNeubergiFiske(1987)jakopierwsipokazali,żeludzie
posiadającywładzęmajątendencjędopostrzeganiapodwładnychwautomatyczny
sposób,chętniejposługującsięstereotypaminiżindywidualnymiinformacjami
wocenieinnych.Wbadaniachokazałosięm.in.,żeosobyoceniająceaplikacje
studentówopracęwokresiewakacji,wrazzewzrostemposiadanejwpodejmo-
waniudecyzjiwładzy,mniejuwagipoświęcałytreściomzawartymwowychpoda-
niach.
Keltner,GruenfeldiAnderson(2003)wswoimartykuleprzytaczajądaneotym,
żeorientacjanaspołecznądominację(socialdominanceorientation)jestwyższa
uosóbposiadającychwyższyspołecznystatus:uEuroamerykanówwporównaniu
zAfroamerykanami,umężczyznwporównaniuzkobietami,czyuosóbwysoko
postawionychwstosunkudoniżejpostawionychwpolicyjnejhierarchiizawodo-
wej.Takazaśorientacjakorelujezwysokąskłonnościądostereotypizacjiispołecz-
nychuprzedzeń(Pratto,1993;Sidanius,1993,za:Keltner,Gruenfeld,Anderson,
2003).
Podobnie,członkowiegrupposiadającychwładzęcharakteryzująsięwysoką
skłonnościądofaworyzowaniagrupywłasnej,doprzydzielaniazasobówwobrę-
bieswojejgrupyiwykorzystywaniaheurystykuproszczonegospołecznegopozna-
niawocenieinnych(Sachdev,Bourhis,1991).
Badania(Keltner,Robinson,1997;za:Keltner,Gruenfeld,Anderson,2003)do-
tyczącekalifornijskichprofesorówliteraturyangielskiej–tradycjonalistów(posia-
dającychwysokąpozycjęakademicką)irewizjonistów(oniższejpozycji)–pokaza-
ły,żeprofesorowie-tradycjonaliścichętniejkierowaliswojezainteresowania
wstronęcenionejoddawnaliteratury(np.HomeraczySzekspira).Natomiastnie-
malwcaleniepoświęcaliuwaginowszejliteraturze,zwłaszczatejtworzonejprzez
kobietyiprzedstawicielimniejszościnarodowych,którą–zkolei–akcentowali
profesorowie-rewizjoniści.Jednocześnietradycjonaliścimieliskłonnośćdodepre-
cjonowaniaodmiennychodwłasnych,mniejtradycyjnychpoglądów.
