Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
znalezieniapracy.Dlategozdecydowanosięwyodrębnićtęgrupęmieszkańców
ispróbowaćokreślić,wjakichczęściachmiastasięosiedlała.Strukturazawo-
dowazkoleipokazujeprofildziałalnościpłatnikówpodatków-szczególnie
ważnabyłaanalizastosunkukupcówdorzemieślników.
Napodstawietychczynnikówdlakażdegoanalizowanegomiastawyzna-
czonostrefybogactwaibiedyorazobszaryzróżnicowane,którepomagały
wszczegółowejanaliziesocjotopograficznejprzestrzeni,niezbędnejdousta-
lenia,czywXVIIw.możemymówićowielkomiejskości,ajeślitak,toktóre
miastamożemydowielkichzaliczyć.
Wpoluobserwacjibadawczejznalazłysiętakżekwestiezróżnicowania
majątkowegopłatnikówmiejskiegopodatku(botylkoonichmamypewne
informacje)wwybranychmiastachKoronyorazzmianwkoncentracji
bogactwawXVIIw.Analizatychzagadnieńmiaładwagłównecele.Zjed-
nejstronypomiarnierównościmajątkowychwmiastachKoronypozwolił
zestawićjezośrodkamizachodniejEuropy,bywtensposóbsprawdzić,czy
względnamarginalnośćpolskichmiastprzejawiałasięrównieżwmniejszym
zróżnicowaniumajątkowym.Zdrugiej-umożliwiłporównaniezesobą
dużychmiastKoronyistwierdzenie,czyróżniłysiępodwzględemwystę-
pującychwnichnierównościmajątkowych.Badająctozagadnienie,nie
sposóbpominąćwpływukonfliktówzbrojnych,azapewnetakżeklęskele-
mentarnych,takichjakpożaryczyepidemie.Zpracomiastachniemieckich
wiadomo,żezniszczeniawojenneprowadziłydozmniejszenianierówności
majątkowych,ofiarązachłannościnajeźdźcówpadałabowiembogatszaczęść
ludnościmiejskiej4.
Idącdalejtymtokiemrozumowania,należałotakżerozważyć,jakieczynniki
wpłynęłynarozwójWarszawy,żeawansowaładogrupymiastnajwiększych.
Czy„potop”szwedzki,określanywliteraturzejakoniszczącydlapolskich
miast,rzeczywiścieodcisnąłnamieścierezydencjonalnymażtakiepiętno?
Czy-ajeślitak,towjakisposób-wojnapolsko-szwedzkapołowyXVIIw.
wpłynęłanapozostałedużeośrodkimiejskieKorony?Atakże,jakwyglądał
procesichodbudowywnowychwarunkach,jakienastałypozakończeniu
IIwojnypółnocnej?
Poznalezieniuporównywalnychźródeł
5
skoncentrowanosięnapięciu
miastachKorony,mogącychaspirowaćdobyciaokreślonymijakowielkie
4
J.L.vanZanden,TracingtheBeginningoftheKuznetsCurve:WesternEuropeduringthe
EarlyModernPeriod,„EconomicHistoryReview”1995,t.48,z.4,s.645-646.
5Podstawowymkryterium,jakiezastosowanoprzydoborzeośrodków,byłaporównywal-
nośćźródełpodatkowych,mimożeniebyłyoneprzygotowywanezmyśląoichzestawianiu.
Materiałymusiałymiećodpowiedniukład,umożliwiającyporównaniedanych(zob.niżej,s.15).
ZtegopowoduwtokukwerendodrzuconoźródłasporządzanedlaWschowyczyRygi.Te
